13 stycznia 2020
Karny

Przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania adw. Wiesław Czwakiel opisał w części 1 oraz części 2 wpisów o tymczasowym aresztowaniu. Z tego artykułu dowiesz się bliżej ile czasu może trwać tymczasowe aresztowanie, czy środek ten może zostać zmieniony, przez kogo może zostać zmieniony oraz kto i kiedy może żądać jego zmiany. Zapraszam do lektury.

Ile może trwać areszt tymczasowy?

W postępowaniu przygotowawczym Sąd, na wniosek Prokuratora stosuje tymczasowe aresztowanie na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Nie oznacza to jednak, że jest to maksymalny termin stosowania tego środka. Na żądanie Prokuratora Sąd może przedłużać areszt na łączny czas nie dłuższy niż 12 miesięcy.

Przedłużenie tymczasowego aresztowania. Kto i kiedy areszt tymczasowy może przedłużyć?

Sąd może przedłużyć stosowanie aresztu, jeżeli Prokurator nie mógł ukończyć prowadzonego postępowania w terminie, na jakim areszt został zastosowany. Muszą przy tym zaistnieć tzw. szczególne okoliczności sprawy. Sąd musi więc zbadać czy istnieją przyczyny, dla których postępowanie nie mogło zostać zakończone.

Uwaga: łączny czas stosowania tymczasowego aresztowania do chwili wydania pierwszego wyroku przez Sąd pierwszej instancji nie może przekroczyć 2 lat.

To po 2 latach stosowania aresztu Sąd musi mnie wypuścić czy po 12 miesiącach?

To trochę skomplikowane. Odpowiedź na to pytanie zależy od tego, jaki czyn zarzuca Ci Prokurator. Gdy realna kara za zarzucane Ci przestępstwo nie przekroczy 3 lat pozbawienia wolności to ma zastosowanie termin 12 miesięczny.

Gdy z kolei realna kara nie przekroczy 5 lat to zastosowanie ma termin 2 letni. Nie dotyczy to sytuacji, gdy konieczność przedłużenia wynikała będzie z Twoich działań prowadzących do przewlekłości postępowania.

W wypadku, gdy realna kara będzie przekraczała 5 lat pozbawienia wolności, przedłużenia aresztu może dokonać sąd apelacyjny. Może to jednak zrobić tylko w związku z :
– zawieszeniem postępowania;
– czynnościami zmierzającymi do ustalenia lub potwierdzenia tożsamości oskarżonego /podejrzanego/;
– wykonywaniem czynności dowodowych w sprawie o szczególnej zawiłości;
– wykonywaniem czynności dowodowych w sprawie poza granicami kraju;
– celowym przewlekaniem postępowania przez oskarżonego.

Czym jest „realna kara”?

Realna kara to, najprościej rzecz ujmując, ocena dokonywana przez sąd rozpoznający wniosek o areszt. Ocenia on, jaką karę prawdopodobnie dostaniesz za zrzucany Ci czyn.

Czy Prokurator ma jakiś termin na składanie wniosku o przedłużenie aresztu?

Tak, Prokurator musi złożyć wniosek o przedłużenie aresztu nie później, niż 14 dni przed upływem okresu, na jaki Sąd areszt zastosował.

A czy mogę się odwołać od decyzji o zastosowaniu wobec mnie aresztu tymczasowego?

Tak. Od każdej decyzji sądu o przedłużeniu okresu stosowania tymczasowego aresztowania możesz się odwołać.

Pamiętaj: Ty lub Twój obrońca na zażalenie macie 7 dni licząc od dnia wydania decyzji przez sąd. Od postanowień Sądu Rejonowego odwołujesz się do Sądu Okręgowego. Od postanowień Sądu Okręgowego do Sądu Apelacyjnego. A od postanowień Sądu Apelacyjnego zażalenie przysługuje do tegoż Sądu Apelacyjnego i jest rozpoznawane przez 3 sędziów.

Uchylenie tymczasowego aresztowania.

Tymczasowe aresztowanie może zostać w każdym czasie uchylone w dwóch wypadkach. Po pierwsze gdy ustaną przyczyny, dla których je zastosowano. Po drugi gdy powstaną przyczyny powodujące jego uchylenie.

Przykład: obawa matactwa ustanie w momencie, gdy przesłuchani zostaną wszyscy świadkowie. Tym samym, jako podejrzany, nie będziesz miał już możliwości wpływania na ich zeznania. Przyczyną, która może powstać będzie np. wylew i paraliż, którego dozna matka podejrzanego a on sam jest jedyną osobą, która może się matką opiekować.

Czy prokurator może uchylić tymczasowe aresztowanie?

Na etapie postępowania przygotowawczego Prokurator może uchylić tymczasowe aresztowanie. Gdy skieruje już przeciwko Tobie akt oskarżenia, nie będzie mógł tego zrobić. Wtedy uchylić areszt może sąd.

Uchylenie tymczasowego aresztu może nastąpić z urzędu lub na wniosek.

Zamiana tymczasowego aresztowania.

Z takich samych przyczyn jak uchylenie, może nastąpić także zamiana aresztu na inny środek zapobiegawczy.

Przykład: Sąd zastosował areszt na 3 miesiące. Po upływie tego czasu Prokurator zdecydował, że nie wniesie o jego przedłużenie, lecz zastosuje w zamian dozór policji i zakaz opuszczania kraju.

Zamiana tymczasowego aresztowania na inny środek zapobiegawczy może nastąpić z urzędu lub na wniosek.

Czy prokurator może zamienić tymczasowy areszt na dozór policji ?

Na etapie postępowania przygotowawczego Prokurator może zamienić tymczasowe aresztowanie na inny środek zapobiegawczy np. dozór policji, poręczenie majątkowe, zakaz opuszczania kraju itp. Gdy skieruje już przeciwko Tobie akt oskarżenia, nie będzie mógł tego zrobić. Wtedy może to już tylko zrobić sąd.

Co to jest „warunkowe tymczasowe aresztowanie”?

Warunkowy areszt zwany jest również „aresztem kaucyjnym„. Zwrot ten oznacza, że sąd, który zastosuje wobec Ciebie areszt, może stwierdzić, że areszt ten uchyli, jeżeli złożysz poręczenie majątkowe. Sąd określi jednocześnie termin i rodzaj poręczenia, które musisz złożyć. Na wniosek oskarżonego lub jego obrońcy termin ten może zostać przedłużony. Wniosek taki musi być jednak uzasadniony czyli muszą istnieć przyczyny, które uniemożliwiały złożenie poręczenia majątkowego w terminie określonym przez Sąd.

Wniosek o zmianę lub uchylenie tymczasowego aresztowania.

Jak wyżej pisałem, zmiana lub uchylenie tymczasowego aresztowania może nastąpić z urzędu lub na wniosek. „Z urzędu” oznacza, że Prokurator lub sąd sami stwierdzają, że stosowanie tymczasowego aresztowania jest niepotrzebne. „Na wniosek” oznacza, że musisz złożyć podanie. Prokurator lub sąd zastanowią się nad tym czy stosowanie aresztu jest potrzebne. Taki wniosek musisz złożyć i odpowiednio uzasadnić. Możesz złożyć go w każdej chwili i musi być on rozpoznany w ciągu 3 dni.

Od decyzji sądu lub Prokuratora, która Twojego wniosku nie uwzględni możesz się odwołać. Warunkiem jest jednak, byś swój wniosek złożył co najmniej po upływie 3 miesięcy od daty zastosowania aresztu.

Uwaga: od wniosków składanych częściej odwołanie nie przysługuje.

Oprócz tymczasowego aresztowania istnieją również inne, wolnościowe środki zapobiegawcze. Dowiedz się jakie to środki i na czym polegają.

Blog

© 2019 Kanclearia Adwokacka Adwokat Marcin Czwakiel. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Projekt: