Zażalenie na postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego (dochodzenia lub śledztwa).

Jeżeli uznano zasadność złożonego przez Ciebie, jako pokrzywdzonego, zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, to kolejnym krokiem jest wydanie postanowienia o wszczęciu postępowania przygotowawczego. W zależności od przyjętej kwalifikacji prawnej popełnionego czynu, postępowanie prowadzi się jako dochodzenie lub śledztwo.

W dalszej kolejności przeprowadza się czynności procesowe. Przeprowadza się je w celu zabezpieczenia dowodów. Należą do nich przeszukania, przesłuchania podejrzanego i świadków, uzyskiwanie opinii biegłego (o ile zachodzi taka potrzeba), oględziny miejsca i rzeczy, a także inne niezbędne do wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy.

Po przeprowadzeniu tych czynności organ prowadzący postępowanie wydaje decyzję dla Ciebie podstawową.

Prowadzący postępowanie może:

– sporządzić akt oskarżenia i skierować sprawę do postępowania sądowego. Następuje wówczas dalszy ciąg postępowania karnego, ale już przez sądem,

– sporządzić wniosek o warunkowe umorzenie postępowania karnego. Ogólnie i bardzo skrótowo mówiąc zaakceptowanie takiego wniosku skutkuje tym, że postępowanie przygotowawcze ulega zakończeniu. Sprawę kieruje się wówczas do sądu. Sąd uznaje winę oskarżonego, ale nie wymierza mu kary. Określa się za to jest tzw. okres próby dla oskarżonego. Jeżeli w okresie próby popełni on przestępstwo, za które zostanie skazany, to postępowanie warunkowo umorzone „odwiesza się”. Oznacza to, że będzie się toczyło na zasadach ogólnych. Szczegółowo zasady związane z warunkowym umorzeniem postępowania opiszę w odrębnym wpisie.

– umorzyć w całości lub w części prowadzone postępowanie. Takiej treści postanowienie prowadzący postępowanie wydaje w sytuacji, gdy jego zdaniem, znowu bardzo ogólnie mówiąc, do przestępstwa nie doszło.

Właśnie na to postanowienie przysługuje Ci zażalenie. Dochodzenie – tu masz łatwiejszą możliwość oceny i ustosunkowania się do podjętej decyzji albowiem sporządzone zostanie pisemne uzasadnienie postanowienia. Również w sytuacji umorzenia śledztwa takie uzasadnienie jest sporządzane. Oczywiście postanowienie powinno być Ci doręczone. 

Przy sporządzeniu zażalenia obowiązują takie same zasady, jakie wskazywałem we wpisie dotyczącym zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.

Termin wniesienia zażalenia również wynosi 7 dni.

Uwaga! Jako pokrzywdzonemu przysługuje Ci prawo przejrzenia akt postępowania zarówno, jeżeli odmówiono wszczęcia postępowania jak i w przypadku jego umorzenia. Przejrzenia akt nie można Ci odmówić. 

Przez przystąpieniem do pisania zażalenia powinieneś skorzystać z możliwości przejrzenia akt sprawy. Będziesz wówczas miał możliwość zapoznania się ze wszystkimi dowodami zgromadzonymi w postępowaniu.

Taka wiedza umożliwi Ci szczegółowe i merytoryczne odniesienie się do wszystkich dowodów. Będziesz mógł także wskazać czynności dowodowe, które Twoim zdaniem powinno się przeprowadzić, a organ procesowy ich nie przeprowadził. Po prostu łatwiej Ci będzie uzasadnić Twoje stanowisko poprzez wykazanie popełnionych w postępowaniu błędów.

Oczywiście możesz, a nawet powinieneś, oceniać zebrany materiał dowodowy, przez wskazanie np. na dowody, nie uwzględnione przy podejmowaniu decyzji merytorycznej przez prowadzącego postępowanie. 

Ważne! Prokurator, który wydał postanowienie o odmowie wszczęcia lub umorzeniu postępowania (lub takie postanowienie zatwierdził) ma możliwość uwzględnienia Twojego zażalenia bez kierowania sprawy do sądu. W takiej sytuacji sam uchyla swoje postanowienie i albo wszczyna postępowanie albo je kontynuuje.

Autor

Wiesław Czwakiel

Adwokat, specjalista prawa karnego, gospodarczego, rodzinnego i prawa pracy.