23 października 2020
Karny

Po złożeniu przez Ciebie zawiadomienia o przestępstwie obowiązkiem organów ścigania jest przeprowadzenie tzw. postępowania sprawdzającego. Jest to postępowanie poprzedzające właściwe postępowanie przygotowawcze. Ma na celu ustalenie czy wskazane przez Ciebie w zawiadomieniu okoliczności i fakty związane z popełnionym przestępstwem zaistniały lub w ogóle mogły mieć miejsce. Czynności sprawdzające mogą polegać na tym, że zostaniesz wezwany, abyś uściślił lub uzupełnił informacje wskazane w zawiadomieniu. Organy śledcze mogą w tym czasie uzyskiwać również dokumenty np. dokumentację lekarską czy odpowiednie protokoły kontroli.

W ramach czynności sprawdzających można Cię przesłuchać w charakterze świadka. Nie wykonuje się jednak, w czasie trwania postępowania sprawdzającego, czynności procesowych wymagających sporządzenia protokołów. Przykładowo, nie można w tym trybie przesłuchiwać, wskazanych przez Ciebie, innych świadków zdarzenia.

Wszczęcie lub odmowa wszczęcia postępowania.

Na podstawie Twojego zawiadomienia i przeprowadzonych czynności sprawdzających podejmuje się decyzję o wszczęciu lub odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego.

Na postanowienie o wszczęciu postępowania nie przysługuje Ci zażalenie – przecież wszczęcia postępowania w swoim zawiadomieniu się domagałeś.

Przysługuje Ci natomiast zażalenie na odmowę wszczęcia postępowania.

Jako pokrzywdzony i składający jednocześnie zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa postanowienie takie powinieneś otrzymać.

Odmowa wszczęcia dochodzenia.

Postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia wydaje funkcjonariusz policji prowadzący postępowanie i wymaga ono zatwierdzenia przez prokuratora.

Postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa.

Jeżeli odmowa wszczęcia dotyczy śledztwa, to zarówno prokurator jak i funkcjonariusz mogą wydać takie postanowienie. Postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa wydane przez funkcjonariusza podlega również zatwierdzeniu przez prokuratora.

Zażalenie na odmowę wszczęcia postępowania.

Złożenie zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia napotka jeden, zasadniczy problem. Mianowicie takie postanowienie nie zawiera, bo nie musi, pisemnego uzasadnienia. Będziesz je, zatem pisał „w ciemno” właściwie nie znając przesłanek, które legły u podstaw odmowy wszczęcia dochodzenia. Przepisy nie dają Ci możliwości nawet żądania przedstawienia ustnego uzasadnienia takiego postanowienia. Oczywiście przed napisaniem zażalenia masz prawo zapoznać się z zebranymi w toku postępowania sprawdzającego materiałami.

Termin do zaskarżenia wynosi 7 dni i liczy się go, w sposób, który opisałem w tym wpisie. Zażalenie wnosi się do sądu właściwego do rozpoznania sprawy – najczęściej będzie to sąd miejsca popełnienia przestępstwa.  Czasami przy wielości przestępstw może być problem z określeniem sądu właściwego. O to jednak nie musisz się zbytnio martwić. Zażalenie wnosi się za pośrednictwem prokuratora, który postanowienie wydał lub który zatwierdził postanowienie wydane przez funkcjonariusza Policji. Nawet, zatem jeżeli nieprawidłowo określisz właściwość sądu to prokurator powinien przekazać Twoje zażalenie do sądu właściwego do jego rozpoznania.

Jakie możliwości rozstrzygnięcia ma sąd?

Przede wszystkim sąd postanowienia nie może zmienić. Może natomiast:

1) utrzymać zaskarżone postanowienie w mocy. Takie rozstrzygnięcie właściwie kończy postępowanie przygotowawcze. Na postanowienie sądu nie przysługuje Ci już zażalenie, pomimo tego, że jest to postanowienie kończące postępowanie w sprawie, a generalną zasadą jest, że takie postanowienia sądu są zaskarżalne,

2) uchylić postanowienie w całości lub części. W takim przypadku sprawa wraca do postępowania sprawdzającego. Prowadzone jest wówczas dalej albo w całości, albo w uchylonej części (jeżeli uchylenie dotyczyło tylko części czynów). Sąd wydając postanowienie uzasadnia je pisemne. Postanowienie to sąd powinien Ci doręczyć.

Z uzasadnienia postanowienia uchylającego dowiesz się, jakie błędy, według sądu, popełnili prowadzący postępowanie sprawdzające. Nadto Sąd wskaże, jakie jeszcze czynności, w ramach postępowania sprawdzającego powinno się wykonać, aby można było podjąć decyzję o wszczęciu lub odmowie wszczęcia postępowania.

Sąd może również zasugerować, że wykonanie czynności w ramach postępowania sprawdzającego, może nie wystarczyć do prawidłowego dokonania oceny czy przestępstwo rzeczywiście zaistniało. Sąd ma także możliwość wskazania, że niezbędne jest przeprowadzenie pewnych czynności procesowych. Te zaś można przeprowadzić dopiero po wszczęciu postępowania. Tym niemniej, nakazać wszczęcia postępowania sąd nie może.

Blog

© 2019 Kanclearia Adwokacka Adwokat Marcin Czwakiel. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Projekt: