24 listopada 2023
Karny

We wcześniejszych wpisach starałem się przedstawić prawa pokrzywdzonego w toku postępowania przygotowawczego oraz sądowego. Zakres wpisów obejmował postępowanie sądowe, w rozumieniu rozpoznania przez sąd sprawy do czasu prawomocności wyroku. Wpisy te to prawo pokrzywdzonego do:
mediacji, zadośćuczynienia i odszkodowania, zaskarżania postanowień i zarządzeń, informacji i dostępu do sprawy.

Pominąłem w tamtych wpisach postępowanie wykonawcze, czyli dotyczące praw pokrzywdzonego do informacji o skazanym na etapie wykonywania orzeczonej kary.

Uwaga ! Prawo pokrzywdzonego związane jest z jednym rodzajem wykonania kary – kary pozbawienia wolności.

Ważne! Pokrzywdzony, aby skorzystać z przysługujących mu prawa, musi wykazać się inicjatywą, musi złożyć odpowiedni wniosek. Przyznanie tego prawa „z urzędu” nie jest możliwe.

Prawo do informacji przysługuje każdemu, kto w postępowaniu karnym miał status pokrzywdzonego. Nie ogranicza się tylko do pokrzywdzonych, którzy doznali uszczerbku na zdrowiu lub mieniu. Każdego pokrzywdzonego sąd musi pouczyć o przysługującym mu prawie. Obowiązek pouczenia spoczywa na sądzie kierującym orzeczenie kary pozbawienia wolności do wykonania.

Gdzie i kiedy można złożyć wniosek ?

Pokrzywdzony wniosek składa do sądu, który go powiadomił o prawie do informacji. Sąd, po otrzymaniu wniosku, przesyła go do dyrektora zakładu karnego, w którym kara pozbawienia wolności ma być wykonywana. Nie ograniczono terminu do złożenia wniosku. Oczywiście można go złożyć tylko do momentu całkowitego wykonania orzeczonej kary.

Uwaga! Nie będzie błędem, jeżeli pokrzywdzony złoży wniosek do organu, który uczestniczy w postępowaniu wykonawczym np. do sądu penitencjarnego lub dyrektora zakładu karnego, w którym skazany odbywa karę.

Wniosek należy złożyć na piśmie i winno być jednoznaczne np. jako pokrzywdzony żądam przekazywania mi informacji o przebiegu odbywania przez skazanego kary pozbawienia wolności.

Jakie informacje winien otrzymać pokrzywdzony ?

Podstawową i najważniejszą, jest uzyskiwanie informacji o wszelkich sytuacjach skutkujących opuszczeniem zakładu karnego przez skazanego. Ich udzielanie jest obowiązkowe.
Do takich sytuacji m. in należą:
a) odbycie kary pozbawienia wolności w całości przez skazanego,
b) zgoda sądu penitencjarnego na warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia pozostałej do wykonania kary / skutkujące możliwością opuszczenia zakładu karnego przez skazanego /,
c) udzielnie skazanemu, przez sąd penitencjarny, przerwy w wykonania kary pozbawienia wolności / skutkujące czasowym opuszczeniem zakładu karnego prze skazanego /,
d) udzielenie skazanemu przez sąd penitencjarny / lub dyrektora zakładu karnego / przepustki,
e) udzielenie skazanemu oprzez sąd penitencjarny / lub dyrektora zakładu karnego / jakiegokolwiek innego czasowego zezwolenia na opuszczenie zakładu karnego / bez dozoru lub konwoju /,
f) ucieczka skazanego z zakładu karnego.

Ważne! Informację o każdym powrocie skazanego do zakładu karnego również przekazuje się pokrzywdzonemu.

Obowiązek taki spoczywa przede wszystkim na sądzie penitencjarnym. Dyrektor zakładu karnego zawiadamia pokrzywdzonego, gdy skazany opuszcza zakład w wyniku jego decyzji.

Prawo do uzyskania, przez pokrzywdzonego, informacji, a tymczasowe aresztowanie sprawcy.

Wskazane wyżej prawo pokrzywdzonego do informacji znajduje zastosowanie również w przypadku, gdy wobec skazanego zastosowano tymczasowe aresztowanie. Wprawdzie wprost nie jest to nigdzie nie wskazane, ale pokrzywdzonego, w mojej ocenie. powinien o jego prawie pouczyć sąd stosujący areszt. W takiej sytuacji wniosek pokrzywdzony może skierować do tegoż sądu lub do dyrektora aresztu śledczego.

Informacje, które otrzymuje pokrzywdzony może otrzymywać także świadek. Również i świadek może złożyć w tym zakresie odpowiedni wniosek. Prawo to przysługuje świadkowi „w uzasadnionych przypadkach”. Tych „uzasadnionych przypadków” oczywiście w przepisach nie wskazano.

Wydaje się, że takim „uzasadnionym przypadkiem” może być sytuacja, gdy np. dana osoba była świadkiem przestępstwa, składała zeznania obciążające oskarżonych, i w związku z tym obawia się o swoje życie i zdrowie, zaś owa obawa jest uzasadniona okolicznościami zdarzenia.

Blog

© 2019 Kanclearia Adwokacka Adwokat Marcin Czwakiel. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Projekt: