Ochrona pracownicy w czasie ciąży i urlopu macierzyńskiego.
Kobieta w ciąży znajduje się pod szczególną ochroną przepisów Prawa pracy. Takim podstawowym parasolem ochronnym, utworzonym przez ustawodawcę, jest ochrona trwałości stosunku pracy. Przepis art. 177 KP ustala zasadę, że pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy.
Co ciekawe ochrona ta przysługuje nie tylko kobietom w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego, ale również mężczyźnie (lub innemu członkowi najbliższej rodziny) uprawnionemu do urlopu macierzyńskiego. Ochrona trwałości stosunku pracy dotyczy osób pozostających w stosunku pracy, bez względu na podstawę prawną zatrudnienia.
Sytuacje wyłączające ochronę pracownicy w ciąży.
Ochrona trwałości stosunku pracy kobiety w ciąży nie jest całkowita. Przepisy przewidują sytuacje, których zaistnienie, zgodnie z prawem, umożliwia wypowiedzenie umowy o pracę kobiecie w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego.
1. Upadłość lub likwidacja pracodawcy.
Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Pracodawca jest obowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę.
Co w przypadku, gdy pracownica nie jest reprezentowana przez żadną zakładową organizację związkową, a także, gdy w zakładzie pracy żadna taka organizacja nie działa? W takim przypadku pracodawca nie ma obowiązku uzgadniania terminu rozwiązania umowy o pracę.
podobnie jak ma to miejsce przy zwolnieniu dyscyplinarnym,
2. Rozwiązanie umowy o pracę następuje bez wypowiedzenia z winy pracownicy.
Jest to druga furtka umożliwiająca rozwiązanie stosunku pracy z kobietą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego. Jeżeli u danego pracodawcy funkcjonuje związek zawodowy, to reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa musi wyrazić zgodę na rozwiązanie umowy. O tym kiedy mamy do czynienia z winą pracownika możesz przeczytać w tym wpisie.
3. Ochrony nie stosuje się do pracownicy zatrudnionej na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca.
Czy pracownica w ciąży może wypowiedzieć stosunek pracy?
Tak, przepisy nie przewidują żadnych ograniczeń w tym zakresie. Kobieta w ciąży lub w trakcie urlopu macierzyńskiego może wypowiedzieć stosunek pracy. Ochrona trwałości stosunku pracy obejmuje ograniczenie takiej możliwości wyłącznie pracodawcy.
Przedłużenie umowy o pracę do dnia porodu.
Umowa o pracę zawarta na czas określony, na czas wykonania określonej pracy, lub na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. Przedłużenie nie dotyczy umowy na czas określony, zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Skutki naruszenia szczególnej ochrony pracownicy w ciąży.
W przypadku naruszenia zakazu rozwiązywania umów o pracę, pracownicy przysługuje roszczenie:
– o przywrócenie do pracy oraz
– o zasądzenie wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy.
Dalsza ochrona pracownicy w okresie ciąży.
Oprócz podstawowej ochrony, jaką jest zapewnienie trwałości stosunku pracy, przepisy przewidują jeszcze innego rodzaju środki ochrony pracownicy w ciąży:
– Pracodawca nie może zatrudniać kobiety w ciąży w porze nocnej lub w godzinach nadliczbowych;
– Kobieta w ciąży nie może pracować dłużej niż 8 godzin;
– Pracownicy w ciąży nie wolno, bez jej zgody, delegować poza stałe miejsce pracy ani zatrudniać w systemie przerywanego czasu pracy.
Zakazy te mają charakter bezwzględny, co oznacza, że mają zastosowanie nawet gdyby pracownica wyrażała zgodę na ich złamanie.
Blog