Dziedziczenie ustawowe.
W chwili śmierci spadkodawcy następuje tzw. otwarcie spadku. W prawie spadkowym jest to bardzo ważna data z bardzo wielu powodów. Od tej daty, przy braku testamentu, liczy się termin przedawnienia roszczenia o zachowek. Także od tej daty zwykle liczy się również sześciomiesięczny termin na odrzucenie spadku, przez osoby powołane w pierwszej, ustawowej kolejności. Będą to osoby najbliższe dla zmarłego, które zwykle wiadomość o śmierci spadkodawcy otrzymują w tym samym dniu, w którym do śmierci doszło. Spadek można oczywiście przyjąć – wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza, lub odrzucić.
Kolejność tzw. kręgu spadkobierców ustawowych, określają przepisy Kodeksu cywilnego. Mają one zastosowanie, jeżeli spadkodawca nie pozostawi testamentu, lub jeżeli pozostawiony przez spadkodawcę testament z jakichkolwiek powodów, okaże się nieważny. Warto wspomnieć również, że spadkobierca powołany w dalszej kolejności dziedziczy dopiero wtedy, gdy brak jest osoby powołanej przed nim. Przyczyn takich może być kilka np. osoba nie dożyła otwarcia spadku lub spadek odrzuciła.
Poszczególne kręgi spadkobierców przedstawiają się następująco:
1) małżonek oraz dzieci i dalsi zstępni spadkodawcy;
2) małżonek oraz rodzice, rodzeństwo i zstępni rodzeństwa spadkodawcy;
3) dziadkowie spadkodawcy i ich zstępni;
4) dzieci małżonka spadkodawcy (pasierbowie);
5) gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy albo Skarb Państwa.
Pierwsza grupa spadkobierców ustawowych.
W pierwszej kolejności spadek z ustawy dziedziczą dzieci oraz małżonek spadkodawcy. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, to udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dalszym zstępnym (wnukom, prawnukom itd.) w częściach równych.
W przypadku dzieci, nie ma żadnego znaczenia czy pochodzą one z aktualnie trwającego związku małżeńskiego czy też są dziećmi z poprzednich związków małżeńskich lub poza małżeńskimi. Dziedziczyły w pierwszej kolejności będą również dzieci poczęte w chwili śmierci spadkodawcy, ale jeszcze nienarodzone, o ile urodzą się żywe.
Druga grupa spadkobierców ustawowych, dochodzi do dziedziczenia w przypadku braku zstępnych spadkodawcy.
W tej grupie powołani do spadku są małżonek i rodzice spadkodawcy. Jeżeli jednak jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, jego udział spadkowy przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Gdy któreś z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, to udział ten przypada jego zstępnym (dzieciom, wnukom itd.).
Ważne jest również to, że po zmarłym dziecku dziedziczą także rodzice, którzy zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej. Gdyby zaś żadne z rodziców nie dożyło otwarcia spadku, do całości spadku powołane jest rodzeństwo spadkodawcy, w częściach równych.
W przypadku braku zstępnych, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy, jedynym spadkobiercą staje się małżonek spadkodawcy.
Trzecia grupa spadkobierców ustawowych.
W braku osób najbliżej spokrewnionych i spowinowaconych ze spadkodawcą, o których mowa jest wyżej, dziedziczą jego dziadkowie. Pojęcie „dziadków” spadkodawcy określa dziadka i babcię zarówno ze strony ojca, jak i ze strony matki.
W przypadku, gdy któreś z dziadków nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym.
Do czwartej grupy spadkobierców ustawowych należą pasierbowie.
Pasierbem spadkodawcy jest zarówno dziecko naturalne, jak i przysposobione przez jego małżonka. Jeżeli pasierb nie dożyje otwarcia spadku, jego udział nie przechodzi na jego dalszych zstępnych.
Piąta grupa spadkobierców ustawowych.
W przypadku braku małżonka i jakichkolwiek dalszych krewnych spadkodawcy powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadkobiercą ustawowym staje się gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Polsce. Jeżeli brak jest takiego miejsca, to ostatecznym spadkobiercą ustawowym staje się Skarb Państwa. Gmina i Skarb Państwa są jedynymi spadkobiercami, którzy spadku odrzucić nie mogą.
Blog
Podobne artykuły:
