Zadatek a zaliczka.

Często zdarza się, że gdy podpisujemy umowę kupna jakiejś rzeczy wpłacamy zaliczkę albo zadatek. Często także nie zdajemy sobie sprawy z tego, jakie różnice wynikają między nimi. Zarówno zaliczka, jak i zadatek, stanowią zwyczajowy sposób zabezpieczenia dokonywanych transakcji.

Która z tych form jednak lepiej, bo prawnie, zabezpiecza wykonanie umowy i dlaczego?

Czym jest zaliczka?

Zaliczka stanowi najpopularniejszy, na co dzień stosowany, sposób zabezpieczania zawieranych umów. Nie występuje ona jednak w przepisach, jako forma instytucji prawa cywilnego. W związku z tym wpłacenie zaliczki nie daje gwarancji dojścia umowy do skutku. Zaliczka stanowi bardziej formę rezerwacji umowy.

Najczęściej, każda strona umowy, może się z niej wycofać, nie ponosząc przy tym konsekwencji finansowych. Zaliczka, co do zasady, podlega zwrotowi w przypadku niewykonania umowy. Postanowienia w tym zakresie mogą być jednak odmienne. Jeżeli zaś umowa dojdzie do skutku, to wpłaconą zaliczkę, zalicza na poczet wynagrodzenia za towar czy usługę.

Czym jest zadatek?

Zadatek jest ujęty w przepisach prawa cywilnego. Wpłacenie zadatku ma na celu prawne zabezpieczenie realizacji zawieranej umowy.

Z uwagi na swoją strukturę, wpłacony zadatek, chroni obie strony umowy. Strona, która otrzymała zadatek, może go zatrzymać, jeżeli do zawarcia umowy nie dojdzie z winy drugiej strony. Gdy zaś do zawarcia umowy nie dojdzie z winy strony, która zadatek otrzymała, to strona, która zadatek wpłaciła, może żądać jego zwrotu w podwójnej wysokości.

Warunkiem w tym przypadku jest uprzednie odstąpienie od umowy. Wpłacenia zadatku, w zdecydowanie większym stopniu, dyscyplinuje obie strony w dotrzymaniu warunków zawartej umowy.

Należy także pamiętać, że zadatek stanowi ujętą w przepisach, formę zabezpieczenia umów. W związku z tym każda dokonana przedpłata jest zadatkiem. Chyba, że strony umowy zgodnie określą przedpłatę jako zaliczkę.

Autor

Marcin Czwakiel

Adwokat, specjalista prawa spadkowego i karnego.