Wykonywanie kontaktów z małoletnimi dziećmi

Utrzymywanie kontaktów rodziców z małoletnimi dziećmi jest zarówno prawem jak i obowiązkiem rodzica. Poprzez realizację kontaktów zacieśniamy więź łączącą nas z dzieckiem. Nie zawsze jednak utrzymywanie kontaktów z małoletnim dzieckiem jest bezproblemowe. Zdarza się tak, iż rodzice żyjący w rozłączeniu z różnych powodów nie potrafią się porozumieć w sprawach utrzymywania osobistych kontaktów z małoletnim dzieckiem. W momencie, kiedy rodzice nie są już w stanie podjąć rozmów, zaś każde z nich nie planuje ustąpić i zrezygnować choćby po części ze swoich propozycji, najczęściej sprawa trafia do przed obliczę wymiaru sprawiedliwości. Każdy z rodziców ma prawo złożyć do Sądu wniosek o uregulowanie sposobu wykonywania kontaktów z małoletnim dzieckiem. W przypadku, gdy spór rodziców jest nie do przezwyciężenia w drodze kompromisu, Sąd opierając się na materiale dowodowym zgromadzonym w danej sprawie sam reguluje kwestię kontaktów z dzieckiem.

Rodzaje kontaktów z dzieckiem.

Kontakty to nie tylko osobiste spotkania z małoletnim dzieckiem (kontakty bezpośrednie), ale również kontakt za pomocą korespondencji, telefonu, komunikatorów internetowych (kontakty pośrednie). Ta druga forma kontaktów w zdecydowanej większości występuje w sytuacjach, w których odległość pomiędzy miejscem zamieszkania dziecka a miejscem zamieszkania rodzica jest znaczna. Trudno bowiem byłoby wykonywać np. co tygodniowo kontakty z małoletnim, jednego dnia, w czasie 4 godzin, gdy miejscowości, w których mieszkają rodzice i dzieci położone są w odległości kilkaset kilometrów od siebie. Oczywiście dzieląca Wasze miejsce zamieszkania odległość nie oznacza automatycznie, że nie możesz domagać się ustalenia kontaktów bezpośrednich. Jeżeli uważasz, że nie będzie to stwarzało żadnych problemów zarówno dla Ciebie a przede wszystkim dla dziecka to taki wniosek może zostać uznany za uzasadniony.

Pamiętaj: im dokładniej określisz czas oraz sposób kontaktów, którego żądasz, tym mniej będzie niejasności, które mogą stanowić podłoże konfliktu, na tle ich realizacji, między rodzicami.

Czy mogę we wniosku o ustalenie kontaktów zawrzeć okres wakacji?

Tak. We wniosku o ustalenie sposobu wykonywania kontaktów bądź we wniosku o zmianę sposobu wykonywania kontaktów wskazać można, iż kontakty miałyby się odbywać na przykład w ten sposób, że jeden miesiąc wakacji dziecko spędza z nami. Możemy określić również inny okres na przykład 2 tygodnie w miesiącu sierpniu i 2 tygodnie w miesiącu lipcu.

Określając ten czas wskaż, iż chodzi o dwa pierwsze tygodnie lipca i 2 pierwsze tygodnie sierpnia albo dwa pierwsze tygodnie lipca i dwa pierwsze tygodnie sierpnia. Podaj również godziny odbioru przez Ciebie dziecka, oraz powrotu dziecka do rodzica, z którym stale zamieszkuje.

Mieszkam w innym kraju i nie mogę zbyt często przyjeżdżać do Polski jak mogę wykonywać kontakty z dzieckiem?

We wniosku o uregulowanie sposobu kontaktu z małoletnim dzieckiem, bądź we wniosku o zmianę dotychczas uregulowanych kontaktów wskaż, iż w okresie, kiedy przebywasz za granicą, prosisz o ustalenie kontaktów na przykład w formie elektronicznej poprzez komunikator Messenger bądź WhatsApp. We wniosku określ dni tygodnia, w których chcesz wykonywać w tej formie kontakty oraz godziny, które nie będą kolidowały z obowiązkami dziecka jak i Twoimi.

Co w przypadku, gdy z różnych przyczyn na przykład choroby dziecka bądź mojej kontakty nie będą realizowane?

Z uwagi na to, iż nie jesteśmy w stanie przewidzieć różnych przeciwności losu, można wskazać, iż w takiej sytuacji kontakty będą odbywały się na przykład w innym okresie, bądź wydłużony zostanie czas kontaktu, który będzie realizowany po ustaniu przeszkody będącej przyczyną wcześniejszego braku kontaktu.

Czy moi rodzice – dziadek i babcia dziecka – również mogą złożyć do Sądu wniosek o kontakty z wnukiem?

Tak. Nie ma przeszkód, aby dziadkowie również składali takie wnioski. Muszę jednak w tym miejscu wskazać, iż kontakty wnucząt z dziadkami nie będą tak szerokie jak kontakty dzieci z rodzicami.

Mój partner/ partnerka został/a pozbawiony/a władzy rodzicielskiej. Czy to oznacza, iż kontakty z dzieckiem również nie przysługują?

Nie. Kwestia władzy rodzicielskiej a kontaktów z małoletnim dzieckiem to zupełnie dwie różne rzeczy. Osoba, która została pozbawiona władzy rodzicielskiej ma prawo do utrzymywania kontaktów z małoletnim dzieckiem.

Czy Sąd może ograniczyć bądź zakazać kontaktów z małoletnim dzieckiem?

Tak. Przy zaistnieniu odpowiednich przesłanek Sąd może zakazać utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Jeżeli udowodnimy, że kontakty drugiego z rodziców poważnie zagrażają dobru dziecka bądź je naruszają, wtedy możemy domagać się sądowego zakazu kontaktów.

W jaki sposób Sąd może ograniczyć kontakty rodziców z dziećmi?

Jeżeli wymaga tego dobro dziecka Sąd może ograniczyć kontakty w ten sposób, że:

– zakaże spotkań z dzieckiem;

– zakaże zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu;

– zezwoli na spotkania z dzieckiem tylko w obecności drugiego z rodziców albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez Sąd;

– ograniczy kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość;

– zakaże porozumiewania się na odległość.

Sąd zakazał mi utrzymywania kontaktów z dzieckiem, czy muszę płacić w takim razie zasądzone alimenty na dziecko?

Tak. Fakt, iż został orzeczony zakaz kontaktów z dzieckiem, nie ma wpływu na obowiązek alimentacyjny wobec dziecka.

Czy raz nałożony zakaz może być zmieniony bądź uchylony?

Tak, jeżeli zmieniły się okoliczności faktyczne danej sprawy i nie ma już obawy, iż przez utrzymywanie kontaktów z dzieckiem będziemy dopuszczać się nagannych zachowań zagrażających dobru dziecka, Sąd może zmienić zakaz lub całkiem go uchylić. Pamiętaj na Tobie spoczywa obowiązek udowodnienia, że przyczyny, które były podstawą wydanych zakazów ustały.

Czy można już we wniosku o uregulowanie sposobu wykonywania kontaktów zawrzeć punkt, który będzie regulował sposób utrzymywania kontaktów w sytuacjach klęsk żywiołowych, zagrożeń epidemicznych na przykład na kontakty w formie elektronicznej?

Tak. Nie ma żadnych przeszkód, aby taki wniosek został wskazany przez rodziców. Znacząco pozwoliłoby to na uniknięcie niepotrzebnych konfliktów, które za pewne pojawią się teraz w okresie epidemii. W sytuacji, z którą mamy obecnie do czynienia takie rozstrzygnięcia ułatwiałyby kwestię sposobu utrzymywania kontaktów z małoletnim dzieckiem, bez konieczności stawiania sobie pytania czy narażam własne dziecko na niebezpieczeństwo.

Co zrobić, gdy dotychczas rodzic, który na stałe zamieszkuje z dzieckiem utrudnia wykonywanie kontaktów?

Jeżeli rodzic utrudnia wykonywanie ustalonych kontaktów, to przysługuje Ci wniosek do Sądu o zagrożenie nakazaniem zapłaty, na Twoją rzecz, określonej kwoty pieniędzy za każde naruszenie. Jeżeli kontakty dalej są utrudniane to Sąd może nakazać rodzicowi utrudniającemu kontakt, zapłacenie określonej kwoty za każde takie naruszenie.

Warto więc, już we wniosku o uregulowanie bądź o zmianę wykonywania kontaktów, wskaż, iż dotychczas kontakty nie były realizowane w sposób prawidłowy, powołaj odpowiednie dowody na wskazane fakty. Już w samym wniosku wskaż, iż domagasz się zagrożenia nakazaniem zapłaty na swoją rzecz oznaczonej kwoty za każde naruszenie obowiązujących kontaktów. Przyspieszy to późniejsze nakazanie zapłaty tej kwoty przez Sąd.

Co w sytuacji, kiedy osoba uprawniona do kontaktów z małoletnim dzieckiem nie wywiązuje się prawidłowo z ich realizacji, bądź w ogóle nie wykonuje kontaktów?

Również w tym przypadku masz prawo złożyć do Sądu wniosek o zagrożenie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej od osoby uprawnionej na Twoją rzecz. Pamiętaj jednak, że musisz udowodnić, iż takie sytuacje miały miejsce.

Autor

Agnieszka Nieznalska-Klimorowska

Adwokat, specjalista prawa karnego i rodzinnego.