31 stycznia 2022
Karny

Może się zdarzyć, że zostałeś skazany w Polsce kilka lat temu, na karę pozbawienia wolności. Po wyroku wyjechałeś za granicę – przed uregulowaniem kwestii orzeczonej kary. Poza granicami kraju ułożyłeś sobie życie na nowo. Pracujesz, masz rodzinę, wychowujesz dzieci, żyjesz w zgodzie z prawem. Błędy przeszłości odeszły w głęboką niepamięć.

Nagle spokój ten zostaje pewnego dnia zmącony. Pewnego dnia, zostajesz aresztowany i grozi Ci ekstradycja do Polski.

Okazuje się, że stara sprawa nie zniknęła, a wymiar sprawiedliwości nie zapomniał o wymierzonej lata wcześniej karze. Raz rozpoczętą procedurę mającą na celu ściągnięcie osoby skazanej do Polski w celu wykonania kary pozbawienia wolności, jest bardzo trudno wstrzymać.

Rodzi się przy tym naturalne pytanie: czy możemy wykonać karę pozbawienia wolności w państwie, do którego się przeprowadziliśmy?

Odpowiedź na to pytanie zależy od tego czy państwo aktualnego miejsca pobytu, gdzie chciałbyś odbyć karę, jest członkiem Unii Europejskiej czy też nie.

Polska jest członkiem Unii Europejskiej, a polscy obywatele mają możliwość swobodnego przemieszczania się pomiędzy państwami członkowskimi. W związku właśnie ze swobodą przepływu osób w ramach Unii, wypracowano rozwiązanie, umożliwiające odbycie kary pozbawienia wolności orzeczonej w jednym kraju członkowskim, w innym kraju należącym do Unii.

Takie rozwiązanie może nie tylko lepiej wypełnić cele kary, ale również być o wiele korzystniejsze dla skazanego. Przecież od lat mieszka poza granicami Polski. W nowym miejscu zamieszkania posiada rodzinę czy przyjaciół. Może się przecież zdarzyć, że w Polsce nie masz dosłownie nikogo, kto mógłby Cię odwiedzać, nie mówiąc o wysyłaniu paczek. Stąd również odbycie kary w państwie aktualnego miejsca zamieszkania uzasadnia zasada humanitaryzmu.

Nie należy również zapominać o różnicy między Polską, a innymi krajami Unii, jeżeli chodzi o warunki, w jakich odbywa się karę więzienia.

Warunki odbycia kary w innym państwie.

Żeby mieć możliwość odbyć karę w innym państwie UE, należy spełnić określone wymagania oraz przejść procedurę wskazaną w art. 611t kodeksu postępowania karnego. Warunkami, których spełnienie jest niezbędne do otworzenia drogi do wykonania kary pozbawienia wolności w państwie członkowskim Unii Europejskiej są:
1) prawomocne orzeczenie skazujące na bezwzględną karę pozbawienia wolności, wydane przez polski sąd,  
2) przebywanie skazanego na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, do którego przekazane będzie wykonanie orzeczenia,
3) wystąpienie tego rodzaju okoliczności osobistych skazanego, iż przekazanie orzeczenia do wykonania pozwoli większym stopniu zrealizować wychowawcze i zapobiegawcze cele kary.

Czy wymagana jest zgoda skazanego?

Nie w każdym wypadku. Skazany powinien wyrazić zgodę na przekazanie orzeczenia do wykonania innemu państwu członkowskiemu, chyba że:
1) posiada obywatelstwo danego państwa,
2) posiada w tym państwie stałe lub czasowe miejsce pobytu,  
3) jest to państwo, do którego skazany zostanie po odbyciu kary bądź zwolnieniu z zakładu karnego wydalony, na podstawie prawomocnej decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu,
4) dane państwo było miejscem, do którego skazany zbiegł z obawy przed toczącym się w Polsce postępowaniem karnym lub obowiązkiem odbycia orzeczonej kary. 

Spełniam warunki i co dalej?

Dopiero po spełnieniu wskazanych wyżej przesłanek, możesz wystąpić z wnioskiem o przekazanie orzeczenia do wykonania innemu państwu członkowskiemu. Wniosek kierujesz do sądu okręgowego, w którego okręgu wydano orzeczenie skazujące. Takie wystąpienie nastąpić może również na wniosek właściwego sądu, innego organu państwa lub Ministra Sprawiedliwości. 

Sąd okręgowy może się przychylić do wniosku lub nie. Jeżeli sąd do złożonego wniosku się przychyli, to dopiero występuje do danego państwa, o wyrażenie zgody na przyjęcie wykonania orzeczenia. Państwo docelowe wykonania kary, takiej zgody jednakże wcale wyrazić nie musi. Dopiero gdy dane państwo się zgodzi, nie ma dalszych przeszkód, abyś karę pozbawienia wolności mógł odbyć w tym państwie.

Blog

© 2019 Kanclearia Adwokacka Adwokat Marcin Czwakiel. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Projekt: