Ustalenie ojcostwa.
Kodeks rodzinny zawiera szereg domniemań prawnych, związanych z ojcostwem. Domniemania te mają na celu zminimalizowanie stanu niepewności co do ojcostwa danego dziecka.
Domniemania prawne.
Jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji. Separacja faktyczna nie uchyla tego domniemania.
Jeżeli kobieta nie jest zamężna domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka, albo ten, kto był dawcą komórki rozrodczej w przypadku dziecka urodzonego w wyniku dawstwa partnerskiego w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji (in vitro).
W przypadku kobiety niezamężnej samo domniemanie nie wystarczy. Aby ustalić ojcostwo należy albo uznać dziecko przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego, a w przypadku braku takiej możliwości należy wytoczyć powództwo o ustalenie ojcostwa.
Co w sytuacji gdy nadal jesteśmy małżeństwem a ojcem dziecka jest inny mężczyzna?
W takiej sytuacji należy obalić domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki. Aby obalić to domniemanie należy wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa. Jak już będziemy mieć prawomocny wyrok, w którym Sąd stwierdzi skuteczność zaprzeczenia ojcostwa, kolejnym krokiem jest ustalenie ojcostwa. Mamy dwie możliwości : uznanie dziecka przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego bądź sądowe ustalenie ojcostwa.
Co w sytuacji, kiedy mój partner/ konkubent nie chce złożyć oświadczenia przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego o uznaniu dziecka?
Ojciec dziecka niezamężnej kobiety ma dwie drogi, które pozwalają mu ustalić ojcostwo. Pierwsza z nich to złożenie oświadczenia przed Kierownikiem Stanu Cywilnego o uznaniu dziecka. W tym wypadku dany mężczyzna oświadcza, że jest ojcem dziecka. Aby takie oświadczenie było skuteczne matka dziecka jednocześnie lub w ciągu trzech miesięcy od złożenia przez mężczyznę oświadczenia musi potwierdzić przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego, że rzeczywiście ten mężczyzna jest ojcem dziecka.
Jeżeli jednak ojciec dziecka nie chce złożyć stosownego oświadczenia, nie pozostaje nam nic innego jak złożyć do Sądu Rejonowego pozew o ustalenie ojcostwa. Właściwym Sądem będzie Sąd Rejonowy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Pozew taki nie podlega opłacie sądowej.
W pozwie należy przedstawić wszystkie dowody, które potwierdzą fakt ojcostwa danego mężczyzny. Takim dowodem może być wynik testu DNA, który uprzednio wykonaliśmy. Gdy przypuszczamy, że wynik ten będzie kwestionowany, to należy odpowiednio sformułować wniosek do sądu o przeprowadzenie stosownych badań. Również zeznania stron i ewentualnie świadków są dowodem, który należy zgłosić już w pozwie.
Kto może wytoczyć powództwo o ustalenie ojcostwa?
– matka dziecka
– domniemany ojciec
– dziecko
– prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego.
Czy istnieje jakiś termin, w którym należy dochodzić ustalenia ojcostwa ?
Z powództwem o ustalenie ojcostwa matka oraz domniemany ojciec mogą wystąpić do czasu osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Jeżeli dziecko zmarło przed osiągnięciem pełnoletności to matka i domniemany ojciec mogą wystąpić do sądu z pozwem o ustalenie ojcostwa do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletność.
W przypadku śmierci dziecka, które wytoczyło powództwo o ustalenie ojcostwa, ustalenia ojcostwa mogą dochodzić jego zstępni.
Kiedy nie można wytoczyć powództwa o ustalenie ojcostwa?
Zarówno domniemany ojciec jak i matka – nie mogą wytoczyć powództwa o ustalenie ojcostwa po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności.
Kogo należy pozwać wytaczając powództwo o ustalenie ojcostwa?
Gdy pozew składa matka albo dziecko – pozwanym jest domniemany ojciec. Jeżeli ojciec nie żyje, pozwanym jest kurator ustanowiony przez Sąd opiekuńczy.
Jeżeli pozew składa domniemany ojciec – pozwanymi są matka dziecka jak i samo dziecko. Gdy matka dziecka nie żyje – jedynym pozwanym jest dziecko. W sytuacji zaś gdy dziecko nie żyje- pozwanym jest matka i kurator ustanowiony przez Sąd opiekuńczy.
Czytaj dalej: powództwo o zaprzeczenie ojcostwa.
Blog