Transakcje handlowe między przedsiębiorcami. Rekompensata za koszty odzyskiwania należności.
Zastanawiałeś się kiedyś, jakie jeszcze roszczenia, oprócz należności głównej, przysługują Ci, gdy Twój kontrahent opóźnia się z płatnością? Jeżeli tu trafiłeś to szukasz odpowiedzi właśnie na to pytanie, i dobrze trafiłeś. Omówię dzisiaj uprawnienie przysługujące wierzycielowi w oparciu o ustawę o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 08 marca 2013 r. Powyższa ustawa nadal istnieje w obrocie prawnym, jednakże z dniem 01 stycznia 2020 r. zmieniono jej nazwę i teraz jest to ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Ot to taki jeden z przykładów „pozytywnych” i niezmiernie potrzebnych zmian w prawie.
Zanim przejdę do meritum, trochę podstaw.
Kogo ustawa dotyczy?
Generalnie mówiąc ustawa dotyczy przedsiębiorców w najszerszym słowa tego znaczeniu. Zarówno osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na podstawie wpisów do CEIDG, jak i osób prawnych podlegających wpisowi do KRS. Ustawa znajduje zastosowanie także do osób wykonujących wolny zawód np. architektów, aptekarzy czy też adwokatów.
Przepisami ustawy regulowane są niektóre zobowiązania stron, w szczególności strony zobowiązanej do świadczenia pieniężnego – zapłaty, wynikające z transakcji handlowych.
Czym są transakcje handlowe w myśl ustawy?
Transakcje handlowe to nic innego jak umowy cywilnoprawne, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług np. umowa sprzedaży. Chodzi oczywiście o transakcje odpłatne. Dodatkowy warunek jest taki, aby umowy były zawarte pomiędzy przedsiębiorcami, czyli podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą.
Uwaga! Ustawa nie reguluje zobowiązań wynikających z transakcji zawartych pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem.
Co do samej ustawy, to ogólnie mówiąc przedmiotem jej regulacji są dwa aspekty związane z wykonaniem zobowiązań wynikających z transakcji handlowych:
Pierwszy to odsetki od nieterminowych płatności.
Drugi to rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.
W niniejszym wpisie skoncentruję się na owej rekompensacie, aczkolwiek oba te aspekty, z racji swojego charakteru, są ze sobą nierozerwalnie powiązane. Tutaj w przyszłości znajdziesz link do wpisu o odsetkach.
Nie wnikając w szczegóły, z zapisów ustawy przedsiębiorca może skorzystać z rekompensaty w sytuacji, gdy jego kontrahent zalega z zapłatą za dostawę towaru lub za świadczoną usługę.
Kiedy i od kiedy wierzycielowi przysługuje wskazana wyżej rekompensata?
Przedsiębiorca nabywa uprawnienia do żądania rekompensaty od momentu, w którym jako wierzyciel nabywa prawo do żądania od dłużnika odsetek ustawowych w transakcjach handlowych.
Wierzyciel może żądać w/w odsetek w sytuacji, gdy zaistnieją dwie okoliczności:
1) Spełnił świadczenie umowne,
2) Nie otrzymał zapłaty lub otrzymał zapłatę częściową.
Termin spełnienia świadczenia pieniężnego przez strony transakcji najczęściej wynika z umowy, a gdy nie zostanie on przez strony ustalony, także z ustawy. W przypadku, gdy strony nie ustaliły terminu zapłaty to wierzyciel tj. dostawca towarów lub świadczący usługi ma prawo naliczyć dłużnikowi (oczywiście o ile dłużnik nie zapłaci) odsetki ustawowe w transakcjach handlowych po upływie 30 dni od spełnienia przez niego świadczenia do dnia zapłaty.
W jakiej wysokości przysługuje wierzycielowi rekompensata?
Rekompensata jest uzależniona od wysokości kwoty z zapłatą, której zalega dłużnik.
Wierzycielowi przysługuje rekompensata w wysokości:
– 40 euro – jeżeli zaległość dłużnika nie przekracza 5.000,00 zł,
– 70 euro – jeżeli zaległość jest wyższa niż 5.000,00 zł, ale nie przekracza kwoty 50.000,00 zł,
– 100 euro – jeżeli dłużnik zalega z płatnością kwoty równiej lub wyższej niż 50.000,00 zł.
Uwaga! Wierzyciel nie ma obowiązku wzywania dłużnika do zapłaty kwoty rekompensaty przed wystąpieniem do sądu z roszczeniem o jej zapłatę. Jednakże wnosząc pozew do sądu powód (wierzyciel), ma obowiązek wskazać czy została podjęta próba pozasądowego rozwiązania sporu. Taką – podjętą – próbą będzie wezwanie dłużnika do dobrowolnej zapłaty należności pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.
W jaki sposób należy przeliczyć euro na złotówki?
Euro przelicza się na złotówki biorąc pod uwagę średni kurs euro ogłoszony przez NBP z ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne (zapłata) stała się wymagalna.
Ważne! Rekompensata nie wyklucza możliwości dochodzenia uzasadnionych kosztów odzyskiwania niezapłaconych należności, o ile przewyższają kwotę ustalonej ustawowo rekompensaty.
Uwaga! Przysługujące wierzycielowi roszczenie z tytułu rekompensaty nie może być zbyte osobie trzeciej.
Czy wierzyciel ma prawo do jednej czy też wielu rekompensat?
Wierzycielowi przysługuje prawo do wielu jednorazowych rekompensat. Warunkiem jest, by strony umówiły się, że zapłata będzie następowała w częściach. Z taką sytuacją możesz mieć do czynienia np. na podstawie faktury wystawianej po dostawie każdej partii towaru. W takim wypadku wierzyciel najczęściej wystawia fakturę za dostawę partii towaru. Wówczas brak zapłaty w terminie za każdą z faktur upoważnia wierzyciela do żądania rekompensaty za każdą nieterminową płatność dłużnika. Wierzyciel ma również możliwość każdorazowego dochodzenia uzasadnionych kosztów odzyskiwania niezapłaconych należności przewyższających kwotę rekompensaty.
Ważne! Roszczenia z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności można dochodzić w postępowaniu nakazowym. Oznacza to, że jeżeli przedłożone zostaną odpowiednie do stanu faktycznego dokumenty, to sąd wyda nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Taki nakaz zapłaty stanowi jednocześnie tytuł zabezpieczenia, bez konieczności uzyskiwania klauzuli wykonalności. Na jego podstawie komornik może podejmować czynności egzekucyjne zabezpieczające pomimo tego, że wydany nakaz zapłaty nie będzie prawomocny.
Blog
Podobne artykuły:
