Terminy przedawnienia roszczeń cywilnych.
Przedawnieniem roszczenia nazywamy sytuację, kiedy po upływie oznaczonego okresu czasu, dochodzenie roszczenia staje się praktycznie niemożliwe. Przedawnienie uregulowane jest w polskim prawie w Kodeksie cywilnym.
Generalną zasadą wynikającą z przepisów jest możliwość przedawnienia roszczeń wyłącznie o charakterze majątkowym. Ogólne terminy przedawnienia roszczeń przedstawiają się, zgodnie z KC, następująco:
– 6 lat dla roszczeń majątkowych,
– 3 lata dla roszczeń o świadczenia okresowe (np. czynsz najmu, renta), oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Kiedy upływa termin przedawnienia?
Aktualnie koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. Termin ten liczy się od dnia wymagalności roszczenia.
Przykład 1: faktura wystawiona 15 grudnia 2020 r. z 14 dniowym terminem płatności stała się wymagalna z dniem 30 grudnia 2020 r. Trzyletni okres przedawnienia upłynie 31 grudnia 2023 r.
Przykład 2: faktura wystawiona 31 grudnia 2020 r. z 14 dniowym terminem płatności stała sie wymagalna z dniem 15 stycznia 2021 r. Trzyletni okres przedawnienia upłynie w tym wypadku 31 grudnia 2024 roku.
Czy po upływie terminu przedawnienia roszczenie wygasa?
Nie. Upływ okresu przedawnienia oznacza, że dłużnik, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne i nie wywołuje skutków prawnych.
Ważne: Po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko dłużnikowi, którym jest konsument.
Czy wskazane ogólne terminy przedawnienia są jedynymi?
Niestety nie. Kodeks cywilny zawiera również szereg innych, różnych od ogólnych, okresów przedawnienia. Zależą one od rodzaju roszczeń i wynoszą od 6 miesięcy do 20 lat, a rozrzucone są po całym Kodeksie. Poniżej przedstawię wybrane roszczenia oraz terminy w jakich się przedawniają.
6 miesięczny okres przedawnienia:
Jest to najkrótszy okres przedawnienia jaki przewiduje kodeks cywilny i obejmuje roszczenia:
– pożyczkobiorcy o wydanie przedmiotu pożyczki – termin przedawnienia roszczeń biegnie od momentu, w którym przedmiot miał być wydany,
– przysługującego przewoźnikowi względem innych przewoźników, którzy uczestniczyli w przewozie przesyłki,
Roczny termin przedawnienia:
– z tytułu umowy przewozu (ogólnie),
– roszczenia z tytułu umowy najmu lub użyczenia,
– zastawcy przeciwko zastawnikowi o naprawienie szkody z powodu pogorszenia stanu rzeczy oraz roszczenia zastawnika przeciwko zastawcy o zwrot nakładów na rzecz (licząc od dnia zwrotu rzeczy),
– z tytułu z tytułu rękojmi za wady prawne rzeczy sprzedanej (licząc od dnia, w którym kupujący dowiedział się o istnieniu wady) oraz z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy sprzedanej (licząc od dnia wydania rzeczy kupującemu), jeżeli stroną umowy nie jest konsument,
– roszczenie o stwierdzenie niegodności dziedziczenia – rok od dnia, w którym żądający stwierdzenia, dowiedział się o przyczynie niegodności, jednak nie później niż w ciągu trzech lat od otwarcia spadku,
Dwuletni okres przedawnienia roszczenia:
– wynikające z umowy o dzieło – termin biegnie od dnia oddania dzieła, a w przypadku gdy przedmiot umowy nie został oddany w terminie – od dnia w którym miał być oddany,
– wynikające z umowy zlecenia,
– wynikające z rękojmi, jeżeli stroną umowy jest konsument,
Trzyletni okres przedawnienia:
Trzyletni termin przedawnienia roszczeń, oprócz należności z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej oraz z tytułu płatności okresowej, obejmuje również:
– z tytułu umowy kredytu/pożyczki, w tym także zadłużenie na karcie kredytowej,
– ze stosunku pracy (licząc od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne),
Pięcioletni okres przedawnienia:
– z tytułu zapisu w testamencie,
– z tytułu rękojmi za wady fizyczne (wady budynku) – termin ten liczy się od dnia wydania rzeczy kupującemu,
– roszczenia z tytułu zachowku,
Sześcioletni okres przedawnienia:
– roszczenia stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu lub innej instytucji powołanej do rozpoznawania spraw danego rodzaju, orzeczenie sądu polubownego, ugoda zawarta przed sądem lub sądem polubownym albo przed mediatorem i zatwierdzona przez sąd.
W przypadku gdy roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, to roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu po upływie trzech lat,
Przedawnienie odsetek.
Odsetki zasądzone prawomocnym wyrokiem sądu, przedawniają się z upływem lat trzech!
Dwudziestoletni okres przedawnienia:
W przypadku szkód wynikłych ze zbrodni lub występku, a także w wypadku komunikacyjnym lub wypadku podczas pracy, w których została orzeczona odpowiedzialność sprawcy w postępowaniu karnym lub z powództwa cywilnego.
Blog
Podobne artykuły:
