22 października 2021
Karny

W życiu zdarzają się różne przypadki losowe. Niestety niektóre są bardzo dolegliwe i polegają na konieczności pozostawania w tymczasowej izolacji. Mam tu na myśli sytuację, gdy wobec konkretnej osoby jest stosowany środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania.

W tym miejscu skoncentruję się ma możliwości uzyskania przez tymczasowo aresztowanego kontaktu telefonicznego z innymi osobami. Oczywiście chodzi o osoby np. z rodziny (ale nie tylko), które tymczasowo aresztowane nie są.

Czy tymczasowo aresztowany ma prawo do kontaktu telefonicznego z innymi osobami ?

Odpowiedź na to pytanie jest jednoznaczna. Tak ma on prawo do uzyskania możliwości takiego kontaktu. Z doświadczenia wiem, że z prawa tego osoby aresztowane nie w pełni korzystają. W warunkach izolacji jest to jeden ze sposobów pozwalających tą izolację przetrwać, w sposób jak najmniej uciążliwy. Warto więc z niego korzystać możliwie najszerzej.

W jaki sposób można taki kontakt uzyskać ?

Bezwzględnie należy złożyć stosowny wniosek, wskazując osobę, z którą chce się mieć kontakt oraz jej numer telefonu. Można, ale nie jest to konieczne wskazać również charakter rozmów, które mają być przeprowadzone. Może to być np. chęć uzyskania informacji o tym jak sobie rodzina radzi, czy wszyscy są zdrowi itp. Zawarcie takich wskazówek we wniosku nie jest jednak niezbędne, ale może pomóc w uzyskaniu stosownej zgody.

Do kogo taki wniosek należy złożyć ?

Jeżeli postępowanie karne znajduje się na etapie postępowania przygotowawczego to wniosek składa się do prokuratora prowadzącego lub nadzorującego sprawę. Ten etap postępowania toczy się do czasu skierowania aktu oskarżenia do sądu.

W przypadku gdy sprawa znajduje się już w sądzie – do sądu, który sprawę rozpoznaje. A właściwie sądu, w którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje. Rozpoznając merytorycznie wniosek prokurator lub sąd wydaje stosowne zarządzenie.

Uwaga! Zasadą jest, że zgoda na możliwość skontaktowania się ze wskazanymi we wniosku osobami winna być udzielona.

Czy wniosek może być nieuwzględniony ?

Tak, wniosek może zostać nieuwzględniony, ale tylko w ściśle wskazanych przypadkach.

Wniosku nie uwzględnia się, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że taki kontakt telefoniczny zostanie użyty celem:

a) bezprawnego utrudniania postępowania;

b) popełnienia przestępstwa, w szczególności podżegania do przestępstwa.

Jak należy rozumieć powyższe negatywne przesłanki ?

Przede wszystkim wskazana obawa musi być uzasadniona. Oznacza to, że musi być ona realna, a ta realność winna wynikać z ujawnionych i udokumentowanych zachować tymczasowo aresztowanego. Owo zachowanie musi zatem wskazywać, że tymczasowo aresztowany zamierza takie bezprawne działania podejmować. Co więcej muszą to być działania zmierzające do utrudniania postępowania karnego. Możemy o tym mówić gdy np. tymczasowo aresztowany zamierza zlecić ukrycie dowodów lub wpływać na zeznania świadków. Działania te muszą być dodatkowo bezprawne. Takim działaniem nie będzie np. staranie się o uzyskanie opinii lekarskiej czy księgowej obalającej ustalenia powołanego w sprawie biegłego. A przecież uzyskanie takiej opinii niewątpliwie może mieć wpływ na przebieg postępowania karnego.

Ważne! Żadne inne przesłanki nie mogą stanowić do odmowy zgody na uzyskania możliwości kontaktu telefonicznego. Tyle przepisy. Rzeczywistość jest jednak trochę inna.  Prokuratorzy, rzadziej sędziowie, chwytają się wszystkich sposobów, aby uzasadnić odmowy udzielenia zgody. Historyczne jest już sformułowanie używane przez prokuratorów uzasadniające odmowę tym, że nie można stwierdzić jednoznacznie, kto odbierze połączenie od tymczasowo aresztowanego. 

Czy zarządzenie o odmowie udzielenia zgody jest zaskarżalne ?

Tak. Takie zarządzenie tymczasowo aresztowany może zaskarżyć. Jeżeli zostało ono wydane w toku postępowania przygotowawczego, to zażalenie składa się do prokuratora nadrzędnego. Jest to ogólnie mówiąc prokurator wyższej instancji. Zażalenie składa się za pośrednictwem prokuratora, który zarządzenie wydał. 

W przypadku, gdy zarządzenie wydał sąd, to zażalenie kieruje się do tego samego sądu z tym, że rozpoznawał je będzie inny sędzia, niż ten, który zarządzenie wydawał. 

Ważne! Tymczasowo aresztowanemu, w przypadku uzyskania zgody przysługuje możliwość wykonania jednego połączenia dziennie, przy czym połączenie nie może trwać dłużej niż 5 minut.

Uwaga! Telefony od tymczasowo aresztowanych wykonuje się najczęściej z numerów, które wyświetlają się jako „numer prywatny”. Najpierw zgłosi się pracownik aresztu, który wypyta z kim rozmawia, w celu ustalenia czy to właśnie z tą osobą tymczasowo aresztowany miał mieć umożliwiony kontakt. Następnie, po takiej weryfikacji, rozmowę kontynuuje tymczasowo aresztowany.

Opisana wyżej procedura uzyskiwania zgody przez tymczasowo aresztowanego nie dotyczy jego kontaktów z obrońcą. Ten kontakt, przynajmniej w założeniu, tymczasowo aresztowany winien mieć nieograniczony. 

Blog

© 2019 Kanclearia Adwokacka Adwokat Marcin Czwakiel. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Projekt: