Jak wygląda przesłuchanie świadka przed sądem?
Czytając naszego bloga dowiedziałeś się już, czy możesz uczestniczyć w rozprawie, gdzie siedzą jej uczestnicy oraz jak się zachować na sali rozpraw. Teraz przedstawię Ci, w wielkim skrócie, co Cię czeka, jako wezwanego na sprawę świadka, skupiając się na postępowaniu karnym.
A jak będzie wyglądało Twoje przesłuchanie, jako świadka?
Sąd poprosi Cię o dokument, na podstawie, którego zweryfikuje Twoją tożsamość. Może to być dowód osobisty, paszport, prawo jazdy. Następnie Sąd zada Ci kilka podstawowych pytań: o miejsce zamieszkania, wiek, wyuczony zawód, stan zdrowia a także zapyta czy leczysz się psychiatryczne lub odwykowo. Pouczy Cię o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Sąd zapyta Cię także o pokrewieństwo z oskarżonym i pouczy o prawie do odmowy zeznań, jeżeli takie prawo Ci przysługuje. Następnie masz prawo i jednocześnie obowiązek, swobodnie wypowiedzieć się o tym, co wiesz na temat danej sprawy. Po fazie swobodnej wypowiedzi, Sąd, strony (oskarżenie i obrona) i biegli mogą zadawać Ci pytania.
Czy mogę odmówić składania zeznań?
Tak, w określonych przypadkach możesz odmówić składania zeznań. Prawo takie przysługuje osobie najbliższej dla oskarżonego. Za taką osobę uznawani są: 1) małżonek; 2) krewni w linii prostej, czyli: a) wstępni – rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, b) zstępni, którymi są: dzieci, wnuki, prawnuki; 3) krewni w linii bocznej – rodzeństwo, w tym także rodzeństwo przyrodnie; 4) powinowaci w linii prostej, czyli: a) wstępni – ojczym, mąż babki, prababki, macocha, żona dziadka, pradziadka, a także rodzice, dziadkowie, pradziadkowie małżonka, b) zstępni – zięć, synowa, dzieci wnuków, prawnuków własnych oraz dzieci, w tym pasierb oraz pasierbica, wnuki i prawnuki małżonka; 5) powinowaci w linii bocznej – rodzeństwo małżonka (szwagier, bratowa), mąż siostry, żona brata; 6) przysposabiający i jego małżonek lub przysposobiony i jego małżonek
Za osobę najbliższą uznaje się również osobę pozostającą we wspólnym pożyciu, i to bez względu na hetero- czy homoseksualny charakter tego pożycia. Przysługujące powinowatemu prawo odmowy zeznań nie dezaktualizuje się (trwa nadal) na skutek ustania małżeństwa jego krewnego z oskarżonym. Uprawnienie do odmowy zeznań przysługuje tak pełnoletniemu jak i małoletniemu świadkowi.
Czy mogę nie odpowiadać na pytania?
Jako świadek możesz oświadczyć, że chcesz uchylić się od odpowiedzi na zadane pytanie. Możesz to zrobić, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić Ciebie lub osobę dla Ciebie najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Przepis nie przewiduje prawa do uchylenia się od odpowiedzi gdyby miała ona narazić Ciebie lub osobę dla Ciebie najbliższą, na wykroczenie lub wykroczenie skarbowe.
Czy zeznając mogę kłamać?
Wychwycone kłamstwo narazi Cię na odpowiedzialność karną. Kara za takie przestępstwo sięga 10 lat pozbawienia wolności. Nie jest to z pewnością miła perspektywa, więc składając zeznania lepiej nie kłam. Jeżeli nie znasz odpowiedzi na jakieś pytanie, to zgodnie z prawdą odpowiedz: „nie wiem”, „nie znam odpowiedzi”, „nie jest mi to wiadome”. Lepiej więc nie wymyślaj i nie dopowiadaj. Mów tylko to, co wiesz.
Czy mogę żądać utajnienia mojego przesłuchania?
W pewnych sytuacjach tak. Przepisy przewidują, że świadek może żądać, aby przesłuchano go na rozprawie z wyłączeniem jawności, jeżeli treść zeznań mogłaby narazić na hańbę jego lub osobę dla niego najbliższą. Pojęcie hańby rozumie się, jako ujawnienie okoliczności odnoszących się do sfery życia intymnego, mogących wywołać wstyd, utratę dobrego imienia lub poniżyć daną osobę.
Czy mogę się nie stawić na wezwanie Sądu?
Na wezwanie Sądu trzeba się stawić. Jeżeli nie możesz tego zrobić w czasie wyznaczonym przez Sąd, to powinieneś o tym Sąd poinformować i usprawiedliwić swoją nieobecność. Brak usprawiedliwienia może spowodować nałożenie na Ciebie grzywny. Sąd może również nakazać doprowadzenie Cię na rozprawę przez Policję.
A gdy jestem chory albo siedziba Sądu jest za daleko?
W takim wypadku możesz wystąpić do Sądu, który Cię wezwał o przesłuchanie w miejscu Twojego zamieszkania (gdy jesteś chory i fizycznie nie możesz się stawić w Sądzie) lub przed Sądem Twojego miejsca zamieszkania (gdy dzieli Cię od Sądu znaczna odległość).
Co mogę zrobić po zakończeniu mojego przesłuchania?
Po zakończeniu przesłuchania Sąd może zobowiązać Cię do pozostania na sali rozpraw albo zezwolić na jej opuszczenie. Jeżeli zostaniesz zobowiązany do pozostania to nie masz wyboru i pozostać musisz. Jeżeli Sąd zezwoli Ci na opuszczenie sali rozpraw to możesz wyjść z sali i z budynku sądu. Możesz także pozostać i obserwować dalszy przebieg rozprawy z miejsca dla publiczności.
Czy będę jeszcze wzywany w tej samej sprawie?
Zwykle przed Sądem świadek zeznaje tylko raz. Może się jednak zdarzyć, że z różnych powodów prawnych pojawi się konieczność powtórzenia przez Ciebie zeznań. To całkiem normalne i chociaż nie zdarza się często to jednak się zdarza.
Blog
Podobne artykuły:
