Prawo pokrzywdzonego do zaskarżania postanowień i zarządzeń.
W toku postępowania przygotowawczego nie wszystkie decyzje podejmowane przez prowadzących postępowanie mogą być dla Ciebie, jako pokrzywdzonego, korzystne. Podstawowym środkiem zaskarżenia, którym dysponujesz jest zażalenie.
Wymogi formalne zażalenia.
Generalnie, jeżeli decydujesz się na napisanie zażalenia osobiście, to wymogi z tym pismem związane nie wydają się przesadnie wygórowane. Zażalenie musisz złożyć na piśmie. Wniesienie zażalenia w formie ustnej np. do protokołu przesłuchania czy też rozprawy nie jest możliwe. Oczywiście złożenie zażalenia na piśmie nie oznacza, że całe zażalenie musisz napisać ręcznie. Wystarczy, aby pod tekstem drukowanym widniał Twój podpis.
Wymagane elementy zażalenia.
W zażaleniu musisz zawrzeć następujące elementy:
1) musisz wskazać, które postanowienie zaskarżasz. Powinieneś określić datę wydania postanowienia czy też zarządzenia, przez kogo zostało wydane, sygnaturę akt sprawy, w której zostało wydane oraz czego dotyczy. Na przykład: zaskarżam postanowienie prokuratora o odmowie wszczęcia dochodzenia, z dnia … sygnatura akt …
2) dodatkowo powinieneś napisać, czego się domagasz. Organ rozpoznający zażalenie będzie, najczęściej, związany Twoim żądaniem w sensie granic kontroli odwoławczej. Zaskarżone przez Ciebie postanowienie może nie dotyczyć wszystkich zawartych w postanowieniu rozstrzygnięć. Na przykład, gdy zaskarżasz umorzenie postępowania tylko w zakresie niektórych czynów w nim wymienionych, czyli częściowo.
Czy zażalenie wymaga uzasadnienia?
Nie masz obowiązku uzasadniać swojego stanowiska i wskazywać, dlaczego uważasz, że stanowisko organu wydającego orzeczenie jest nieprawidłowe. Niemniej, zrobisz lepiej, gdy przedstawisz swoje stanowisko wyraźnie. Warto wskazać, z którymi argumentami, zawartymi w pisemnym uzasadnieniu skarżonego orzeczenia, się nie zgadzasz. Oczywiście jednocześnie przedstaw swoje argumenty, popierające żądanie zmiany lub uchylenia zaskarżonego orzeczenia.
Czym są zarzuty i czy muszę je stawiać?
Na poparcie swojego stanowiska możesz także przedstawić tzw. zarzuty. Zarzuty są to uchybienia, które, według Ciebie, popełnił prowadzący postępowanie. Do takich zarzutów należy np. nieprzeprowadzenie określonych dowodów na poparcie Twojego stanowiska. Taki brak działania mógł spowodować w związku z tym przedwczesne umorzenie postępowania i niewątpliwie miał wpływ na końcowe merytoryczne rozstrzygnięcie. W tym zakresie należy dobrze przemyśleć swoją decyzję. Zdecydować się na przedstawienie zarzutów powinieneś wyłącznie wówczas, gdy jesteś pewny ich „siły” i uznajesz je za „mocne”. Przedstawienie przez Ciebie zarzutów może bowiem spowodować to, że organ rozpoznający Twoje zażalenie będzie ograniczony tymi zarzutami. Oznacza to, że rozpozna prawidłowość wydanego orzeczenia tylko w kontekście podniesionych przez Ciebie zarzutów.
Co się stanie, jeżeli zarzutów nie sformułujesz zbyt szczegółowo lub w ogóle ich nie przedstawisz? W takiej sytuacji obowiązkiem organu rozpoznającego Twoje zażalenie jest pełna (całościowa) kontrola prawidłowości wydanego postanowienia czy zarządzenia.
Z przyczyn oczywistych w sporządzonym przez Ciebie zażaleniu winna widnieć również data jego sporządzenia oraz podpis. Najlepiej by było to, aby uniknąć wątpliwości, podpis czytelny.
Wezwanie do uzupełnienia braków formalnych.
Ważne! Jeżeli nie dość dokładnie określiłeś orzeczenie, które zaskarżyłeś lub nie sprecyzowałeś swojego żądania, to zostaniesz wezwany do usunięcia braków formalnych pisma. Uzupełniając zażalenie musisz zmieścić się w terminie 7 dni. Termin liczy od dnia następnego, w którym otrzymałeś wezwanie do usunięcia braków. Od razu dodam, że niedziele i inne dni wolne, również to biegu tego terminu się wlicza. Jeżeli zmieścisz się w wyznaczonym terminie – Twoje zażalenie podlega rozpoznaniu tak, jakbyś od razu złożył je prawidłowo.
Termin na wniesienie zażalenia.
Na złożenie samego zażalenia masz 7 dni od daty otrzymania postanowienia lub zażalenia. Pamiętaj, że jeżeli orzeczenie, które zaskarżasz zapadło i zostało ogłoszone na rozprawie, to termin ten liczy się od dnia jego ogłoszenia. Termin biegnie dla Ciebie nawet wówczas, gdy w rozprawie nie uczestniczyłeś. Gdy orzeczenie zostało wydane poza rozprawą i przysługuje Ci na nie zażalenie, to powinno być Tobie doręczone. Wówczas termin biegnie (jak już wyżej wskazałem) od dnia następnego po doręczeniu.
Ważne! Jeżeli złożyłeś zażalenie po terminie albo nie uzupełniłeś jego braków w wyznaczonym terminie to Twoje zażalenie nie zostanie rozpoznane. Wydane zostanie wówczas postanowienie o odmowie przyjęcia zażalenia. Na to postanowienie przysługuje Ci zażalenie.
Ważne! Prawa pokrzywdzonego przysługują Ci niezależnie od tego, czy zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa złożyłeś osobiście czy też zawiadomienie złożyła inna osoba, a Ty przestępstwem zostałeś „tylko” pokrzywdzony.
W kolejnych wpisach postaram się omówić przysługujące Ci prawa w zakresie zaskarżania niektórych, ważniejszych, postanowień i zarządzeń zapadłych w toku postępowania przygotowawczego.
Blog
Podobne artykuły:
