Podział majątku – udziały i akcje w spółkach kapitałowych.
Życie gospodarcze toczy się swoimi torami. Bez względu na to, czy zawieramy związek małżeński czy też przeprowadzamy rozwód, a następnie dokonujemy podziału majątku wspólnego. Nie ma problemu, jeżeli jeden ze współmałżonków nabył udziały lub akcje będąc stanu wolnego. W takiej sytuacji udziały lub akcje stanowią majątek odrębny tego małżonka, który jest ich właścicielem.
Skutki nabycia udziałów lub akcji w spółce kapitałowej w trakcie trwania związku małżeńskiego.
Często mamy do czynienia z taką sytuacją, że udziały w spółce z o.o. nabywa jeden ze współmałżonków. Następuje to jednak w trakcie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej. W takiej sytuacji możemy mieć do czynienia z dwoma stanami prawnymi:
a) małżonek nabędzie udziały za środki finansowe stanowiące jego majątek odrębny np. nabyte w drodze spadkobrania. Wówczas jest on wyłącznym właścicielem tych udziałów,
b) małżonek nabywa udziały ze środków finansowych stanowiących majątek wspólny, to udziały również wchodzą w skład tego majątku wspólnego.
Ważne! Może się zadarzyć, że na umowie kupna udziałów figurował będzie jeden z małżonków i tylko jego podpis znajdzie się na tej umowie. Mimo to, jeżeli nabycie udziałów nastąpiło ze środków pochodzących z majątku wspólnego, to oboje małżonkowie będą współwłaścicielami tych udziałów.
Uwaga! W rejestrze sądowym, w którym spółka z o.o. jest wpisana (lub zostanie wpisana) wpisuje się jako udziałowca, małżonka kupującego udziały. Określa się oczywiście ilość udziałów i ich wartość nominalną. Nie oznacza to, że jest on jedynym właścicielem tych udziałów. Udziały te stanowią bowiem współwłasność obojga małżonków.
Podział udziałów wchodzących w skład majątku wspólnego.
Udziały mogą, ale nie muszą podlegać podziałowi. W wyniku podziału majątku wspólnego udziały można podzielić następująco:
1) każdy współmałżonek otrzyma taką samą ilość udziałów. Każdy z małżonków stanie się wówczas udziałowcem spółki, ze wszystkimi prawami i obowiązkami z tego wynikającymi,
2) możliwy też jest podział nierówny tzn. jeden z małżonków otrzyma większą liczbę udziałów niż drugi. Przy takim podziale, małżonek, który otrzymuje więcej udziałów zobowiązany jest do dopłaty finansowej na rzecz tego drugiego małżonka, z uwzględnieniem wartości tych udziałów. Staną się oni udziałowcami spółki, oczywiście każdy z liczbą otrzymanych udziałów
3) całość udziałów otrzymuje jedno z małżonków. Małżonek otrzymujący udziały zobowiązany jest do dopłaty finansowej na rzecz drugiego małżonka,
4) możliwa jest również sprzedaż udziałów i podział środków uzyskanych z ich sprzedaży. Oczywiście o ile umowa spółki na taką sprzedaż zezwala. Sama sprzedaż może być wszak ograniczona prawem pierwokupu, przysługującego uprawnionemu, zgodnie z zapisami umowy spółki.
Uwaga! Możliwość skorzystania ze wskazanych wyżej sposobów podziału udziałów może być zablokowana poprzez zapisy zawarte w umowie spółki z o.o. W umowie spółki można ograniczyć lub nawet wyłączyć wstąpienie do spółki współmałżonka w przypadku, gdy udziały są objęte wspólnością majątkową małżeńską. W takim przypadku pozostaje możliwość przyznania własności udziałów jednemu małżonkowi. Oczywiście małżonkowi wpisanemu, jako udziałowiec spółki, z obowiązkiem dopłaty na rzecz drugiego małżonka.
Jaką wartość udziałów przyjmuje się przy dokonywaniu podziału?
Wbrew powszechnemu mniemaniu, przy dokonywaniu rozliczeń związanych z udziałami, nie bierze się pod uwagę wartości nominalnej udziałów. Wartość nominalna wynika z wpisów w rejestrze. Wartość udziałów przy podziale wycenia biegły, powołany przez sąd. Przy takiej wycenie biegły bierze pod uwagę wszystkie aktywa i pasywa spółki. A więc cały jej majątek, a także osiągane wyniki finansowe. W większości wypadków, o ile jest to spółka funkcjonująca na rynku, wartości te będą większe od wartości nominalnej udziałów.
Jeżeli małżonkowie są zgodni, to sami mogą przy podziale określić wartość dzielonych udziałów. Wówczas powołanie biegłego nie jest konieczne.
Podobne zasady, bardzo ogólnie rzecz ujmując, dotyczą podziału związanego z akcjami spółki akcyjnej. Jednak i w tym wypadku, możliwości sposobów podziału bywają ograniczone zapisami umowy spółki. Takim zapisem może być np. ogranicznie objęcia akcji imiennych tylko przez jednego ze współmałżonków. Tylko on może być akcjonariuszem, pomimo tego, że akcje wchodzą w skład wspólności ustawowej małżeńskiej.
Generalnie mówiąc sprawy o podział majątku wspólnego są sprawami prostymi tylko z pozoru. Przed wystąpieniem na drogę sądową racjonalne jest skorzystanie z porady adwokata. W przypadku spraw bardziej skomplikowanych skorzystanie z jego usług w toku całego postępowania. Obecność adwokata w ławie sądowej, u boku strony, zawsze wpływa uspokajająco. Poza komfortem psychicznym zapewnia profesjonalną pomoc, w tym bieżącą i analityczną ocenę przebiegu postępowania.
Blog
Podobne artykuły:
