6 kwietnia 2021
Cywilny

W kolejnym wpisie, związanym z problematyką podziału majątku wspólnego po rozwodzie, postaram się przybliżyć temat, bardzo często poruszany przez byłych małżonków, a mianowicie możliwości ustalenia nierównych udziałów przy podziale majątku wspólnego.

W jakim postępowaniu można ustalić, iż udziały małżonków w podziale majątku będą nierówne?

Chcąc ustalić nierówność udziałów mamy możliwość zrobienia tego w postępowaniu sądowym lub pozasądowym.

Jeżeli chodzi o postępowanie sądowe to istnieją trzy drogi:

A. Postępowanie sądowe o rozwód.

Sąd w postępowaniu o rozwiązanie małżeństwa przez rozwód w sytuacji, gdy w pozwie złożony zostanie jednocześnie wniosek o podział majątku wspólnego, ze wskazaniem sposobu dokonania podziału. Warunkiem jest uznanie przez sąd, iż rozpoznanie tego wniosku nie spowoduje nadmiernej zwłoki w rozpoznaniu sprawy. Z tych względów pozew zawierający taki wniosek musi być bardzo dokładnie i wyczerpująco przygotowany.

Ważne! Należy pamiętać, że jeżeli w skład majątku, mającego podlegać podziałowi, wchodzi nieruchomość niezbędne jest dołączenie do pozwu odpisu księgi wieczystej. W sytuacji, gdy dzielimy ruchomości / samochody, meble, sprzęt RTV itp. / konieczne jest zindywidualizowanie opisu tych ruchomości umożliwiające ich identyfikację. Dla przykładu: telewizor winien być określony przez podanie jego marki, przekątnej ekranu oraz co najmniej roku produkcji, samochód poprzez podanie marki, roku produkcji, numeru rejestracyjnego oraz numeru VIN. Problem jest z meblami, które również musimy opisać: np. 6 krzeseł z drewna w kolorze brązowym z obiciem siedzeń w kolorze zielonym, stół o wymiarach 120×90 cm w kolorze jasnobrązowym itd.

Uwaga! Niezbędne jest wskazanie wartości nieruchomości, a także wartości poszczególnych ruchomości.

Wartość tę należy wskazać dla każdej ruchomości pojedynczo. Gdy podajemy cenę krzeseł to wskazujemy cenę jednostkową każdego krzesła. Możemy rówież zaznaczyć, iż jest to zestaw 6 krzeseł, o określonej łącznej wartości.

Wydaje się, że nie jest to skomplikowane, ale tylko do czasu, gdy siądziemy i zaczniemy spis rzeczy sporządzać. Przygotowując taki pozew o rozwód, zawierający również wniosek o podział majątku, warto skorzystać z pomocy profesjonalisty – adwokata. Błędne przygotowanie dokumentu może bowiem spowodować to, że sąd taki wniosek pozostawi bez rozpoznania, co będzie skutkowało koniecznością złożenia, ale dopiero po prawomocnym orzeczeniu rozwodu, ponownego wniosku, tym razem do sądu rejonowego / sprawy o rozwód należą do właściwości sądów okręgowych /, co wiąże się z dodatkową opłatą i wydłuży czas przeprowadzenia podziału majątku.

Ważne! Bezwzględnie musimy też wskazać sądowi sposób podziału majątku ze szczegółowym określeniem spłat lub dopłat związanych z zaproponowanym podziałem. Dobrze jest też poinformować sąd, iż przedstawiony sposób podziału jest przez małżonków wspólnie zaakceptowany.

Oczywiście musimy też wskazać, że żądamy, aby sąd ustalił nierówne udziały w majątku wspólnym z określeniem wysokości udziału każdej ze stron. W przypadku, jeżeli uznajemy, że udział małżonków winien być równy, to ten element pomijamy w pozwie.

B. Postępowanie o podział majątku wspólnego.

W odrębnym postępowaniu o podział majątku wspólnego prowadzonym w postępowaniu nieprocesowym w I instancji przez sąd rejonowy. Przy sporządzaniu takiego wniosku do sądu / w tym przypadku jest to wniosek, a nie pozew / obowiązują takie same zasady jak wyżej już opisałem. Opłata sądowa takiego wniosku, na dzień sporządzania niniejszego wpisu, wynosi 1.000 zł. Opłata ta podlega obniżeniu, jeżeli we wniosku zawarty jest wspólnie uzgodniony projekt dokonania podziału tegoż majątku. Wynosi ona wówczas 300 zł.

Ważne! Jeżeli chcemy, aby sąd ustalił nierówne udziału małżonków w majątku wspólnym to taki wniosek musi być zawarty w tym piśmie procesowym z podaniem argumentów przemawiających za ustaleniem tych nierównych udziałów.  Zasady, które umożliwiają sądowi pozytywne rozpoznanie takiego wniosku, zostaną przedstawione szczegółowo w osobnym wpisie. 

C. Postępowanie o ustalenie nierównych udziałów.

W postępowaniu o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym / bez wniosku o dokonanie podziału majątku wspólnego /. Postępowanie takie w I instancji toczy się przed sądem rejonowym. W takim przypadku opłata sądowa może być wyższa albowiem wynosi ona 5 % wskazanej wartości przedmiotu sporu.

Ważne! Z wnioskiem o podział majątku wspólnego i ustalenie nierównych udziałów, jak i samoistnym wnioskiem o ustalenie nierównych udziałów można wystąpić dopiero po prawomocnym orzeczeniu rozwiązania małżeństwa przez rozwód, czyli po ustaniu majątkowej / małżeńskiej / wspólności ustawowej.

Czy koniecznie podziału majątku wspólnego, jak i ustalenia nierównych udziałów w tym majątku musimy dochodzić w postępowaniu sądowym?

Odpowiedź na to pytanie brzmi, iż takiej konieczności nie ma. Podziału majątku można również dokonać poprzez zawarcie ugody pozasądowej, oczywiście, jeżeli pomiędzy byłymi małżonkami nie ma sporu. W tej ugodzie istnieje także możliwość zawarcia ustaleń w zakresie nierównych udziałów w majątku wspólnym. Oczywiście w sposób wyraźny wysokość udziałów każdego z małżonków winna być jednoznacznie określona, najlepiej procentowo: np. żona 60 % udziału, a mąż 40 % udziału. Bezwzględnie taka ugoda / umowa o podział majątku / winna być sporządzona na piśmie. Moim zdaniem nic nie zaszkodzi, aby podpisy stron ugody zostały notarialnie poświadczone.

Ważne! Jeżeli w skład majątku wspólnego, który podlega podziałowi wchodzi nieruchomość ugoda taka musi być zawarta, dla swojej skuteczności, w formie aktu notarialnego.

Blog

© 2019 Kanclearia Adwokacka Adwokat Marcin Czwakiel. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Projekt: