Opłata adiacencka. Opłata przekształceniowa.

Właściciele nieruchomości wiedzą, że ich nabycie i utrzymanie wymaga posiadania i uzyskiwania znacznych środków finansowych. Z utrzymaniem nieruchomości wiążą się nie tylko bieżące koszty ich eksploatacji ale również różnego rodzaju podatki i opłaty. Zarówno krajowe, jak i lokalne. Jedną z takich lokalnych opłat jest opłata adiacencka. Jest to opłata, której wymierzenie często zaskakuje właścicieli nieruchomości. Warto wiedzieć, że taka opłata istnieje, kto i w jakiej wysokości ją wymierza oraz czy można uniknąć konieczności jej ponoszenia.

Czym jest opłata adiacencka?

Opłata adiacencka, zwana także opłatą przekształceniową, to obowiązkowa opłata, która może zostać nałożona na właścicieli oraz użytkowników wieczystych nieruchomości. Opłata ta ustalana jest przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, jeżeli wartość danej nieruchomości wzrośnie w wyniku:
1) budowy urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi,
2)  scalenia i podziału nieruchomości, a także
3) podziału nieruchomości. Warto mieć na uwadze, że wartość nieruchomości zwiększa się m.in. w wyniku wybudowania w jej pobliżu nowej drogi.  

Co ciekawe, właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie musi mieć nawet potrzeby korzystania z tejże konstrukcji. Wystarczy fakt jej powstania.

Ustalenie wysokości stawki procentowej opłaty adiacenckiej należy do kompetencji rady gminy. Wysokość ta ustalana jest w drodze uchwały. Przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami przewidują, że wysokość opłaty adiacenckiej wynosi nie więcej niż 50% różnicy między wartością, jaką nieruchomość miała przed wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej, a wartością, jaką nieruchomość ma po ich wybudowaniu.

W toku postępowania o ustalenie opłaty adiacenckiej powołuje się biegłego, do dokonania wyceny wartości nieruchomości.  Decyzję w przedmiocie ustalenia opłaty adiacenckiej oraz jej wysokości organy samorządu terytorialnego mogą podjąć w ciągu 3 lat od momentu ziszczenia się warunków do jej ustalenia. Z reguły bieg terminu przedawnienia będzie rozpoczynał się od dnia, gdy decyzja np. o podziale nieruchomości, stała się ostateczna.

Opłatę adiacencka można, na wniosek właściciela nieruchomości, rozłożyć na raty roczne, na okres maksymalnie 10 lat. Warunki rozłożenia na raty określa się w decyzji o ustaleniu opłaty. Oznacza to, że należy wziąć czynny udział w postępowaniu o ustaleniu tejże opłaty. W tym postępowaniu trzeba złożyć wniosek o rozłożenie należności na raty. W takim wniosku należy zawrzeć proponowaną ilość rat oraz ich wysokość.

Obowiązek zapłaty opłaty adiacenckiej powstaje po upływie 14 dni od dnia, w którym decyzja o jej ustaleniu opłaty stała się ostateczna.

W przypadku rozłożenia opłaty na raty, obowiązek ten dotyczy wpłacenia pierwszej raty. Warto także wiedzieć, że organ wykonawczy gminy (wójt, burmistrz, prezydent miasta) posiada możliwość nie tylko zastosowania ulg w spłacie należności. Może on nawet umorzyć należności z tytułu opłaty adiacenckiej w części lub w całości.

Od decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej oraz jej wysokości przysługuje odwołanie. Należy je złożyć w ciągu 14 dni od dnia otrzymania decyzji.

Autor

Marcin Czwakiel

Adwokat, specjalista prawa spadkowego i karnego.