Ogólne zasady zachowania na sali rozpraw
Jak zachować się na sali sądowej? Gdzie usiąść? Czego nie robić?
Dzisiejszym wpisem chciałbym odpowiedzieć na często pojawiające się w trakcie moich spotkań z Klientami pytania.
Pytania te zadają nie tylko oskarżeni, ale również inni uczestnicy postępowania – świadkowie, osoby pokrzywdzone. Raz zdarzyło mi się nawet edukować w tym temacie studentów pierwszego roku prawa, którzy chcieli jako publiczność obserwować przebieg rozprawy.
Zacznę może od odpowiedzi na podstawowe pytania: kiedy mogę iść na rozprawę i brać w niej udział jako publiczność?
Masz prawo, jako publiczność, obserwować przebieg każdej jawnej rozprawy. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy masz zeznawać w tej sprawie jako świadek, a jeszcze nie zeznawałeś. W takiej sytuacji, przed Twoim przesłuchaniem, nie możesz przebywać na sali sądowej. Sąd może też ograniczyć udział publiczności, jeżeli jest zbyt wielu chętnych, a jednocześnie jest za mało miejsca na sali.
Są jednak sytuacje, gdy udział publiczności (często rodziny) w rozprawie jawnej nie jest wskazany. Przede wszystkim ma to miejsce przy składaniu wyjaśnień przez oskarżonego. Może on odczuwać dyskomfort przy osobach najbliższych obecnych na sali rozpraw, co może skutecznie utrudniać prowadzenie obrony. O tym czy Twój udział, jako publiczności, jest wskazany i nie przeszkodzi w prowadzeniu obrony zapytaj adwokata, który broni bliskiej Ci osoby.
Jeżeli rozprawa jest niejawna, lub sąd wyłączy jawność rozprawy, która normalnie byłaby jawna to, z pewnymi wyjątkami, nie możesz w takiej rozprawie uczestniczyć.
A sama sala rozpraw? Jak wygląda? Gdzie się siedzi?
O dziwo sale rozpraw rzadko wyglądają tak jak w serialu „Sędzia Anna Maria Wesołowska”. Często są to sale małe lub bardzo małe. Nierzadko miejsce dla publiczności stanowi dosłownie jedna niewielka ławka ustawiona pod ścianą. W zwykłych salach są to zwykle 2-3 rzędy ław dla publiczności.
No dobrze ale rozpisałem się o rozmiarze a nie o wnętrzu. Centralne miejsce zajmuje stół sędziowski. Po prawej i po lewej stronie sędziego znajdują się ławy dla stron procesu. Zwykle po prawej stronie sędziego siedzi oskarżenie a po lewej stronie obrona. Chociaż i tu nie ma reguły – bywa, że siadamy odwrotnie. To gdzie, kto siedzi oprócz przepisów wynika również z umeblowania danej sali sądowej.
W sprawie cywilnej, jeżeli jesteś powodem lub wnioskodawcą, zasiadasz w ławie, która stoi po prawej stronie sędziego – czyli po Twojej stronie lewej, jeżeli staniesz na wprost stołu sędziowskiego. Pozwany lub uczestnik postępowania zasiada w ławie po lewej stronie sędziego – czyli po Twojej prawej stronie, gdy sędziego masz przed sobą na wprost.
Świadkowie zaś siadają na miejscu przeznaczonym dla publiczności.
Jak na sali sądowej należy się zachowywać?
Przede wszystkim należy pamiętać, że sala sądowa to nie miejsce spotkań towarzyskich. Schludny strój, wyciszenie telefonu komórkowego i brak rozmów to absolutne minimum kultury na sali sądowej. Większość sędziów nie toleruje sytuacji, gdy przychodzisz w krótkich spodenkach (przed kolana). Sędziowie traktują to jako obrazę sądu – naruszenie powagi sądu. Gdy sędzia zwraca się do Ciebie lub gdy Ty zwracasz się do sędziego to wstajesz – chyba, że sąd zwolni Cię z tego obowiązku. Jeżeli w takcie składania zeznań źle się poczujesz, to nie bój się tego powiedzieć. Sędzia najprawdopodobniej zarządzi wówczas przerwę w przesłuchaniu. Jest także możliwe, iż dalsze Twoje przesłuchanie odbędzie się na kolejnym terminie rozprawy. Jeżeli opuszczasz salę rozpraw to rób to po cichu, bez zwracania na siebie uwagi. Wchodząc lub wychodząc nie trzaskaj drzwiami! Tak samo postępuj, gdy wracasz na salę rozpraw po jej uprzednim opuszczeniu.
Czego w żadnym wypadku nie należy robić?
Nie należy naruszać powagi, spokoju lub porządku czynności dokonywanych przez Sąd. Zabronione jest komentowanie tego co się dzieje na sali. Nie przerywamy prowadzonych przez Sąd przesłuchań. Nie podpowiadamy, gestykulujemy lub w inny sposób komunikujemy się z osobami uczestniczącymi w rozprawie.
Uwaga! Mikrofony na sali sądowej są bardzo czułe. Jeżeli rozprawa jest nagrywana nie wtrącaj swoich uwag „pod nosem”. Sędzia może tego nie usłyszeć ale przy odtwarzaniu nagrania może to być słyszalne.
Co mi grozi za przeszkadzanie w rozprawie?
Sędzia, w każdej chwili, może udzielić osobie przeszkadzającej ustnego upomnienia, nakazać opuszczenie sali rozpraw albo nałożyć na nią karę porządkową grzywny do 3000 zł. W skrajnych wypadkach Sąd może orzec karę aresztu do czternastu dni – czyli na ten czas pozbawić Cię wolności.
Dowiedz się, jak będzie wyglądać Twoje przesłuchanie, jako świadka.
Blog
Podobne artykuły:
