Niegodność dziedziczenia.
Niegodność dziedziczenia to kolejna z możliwości, przewidzianych przepisami prawa spadkowego, ingerencji w krąg spadkobierców. Przypomnę tylko krótko, że na naszym blogu omawiałem już testament, wydziedziczenie oraz zrzeczenie się dziedziczenia.
Kto może być uznany za niegodnego dziedziczenia?
Niegodność dziedziczenia, to możliwość prawna (instytucja), której zastosowanie wyłącza od dziedziczenia określoną osobę. Osoba ta może być spadkobiercą, zapisobiercą lub uzyskiwać inną korzyść ze spadku. Zdarza się, że taka osoba postępuje w sposób na tyle naganny, że względy etyczno-moralne uzasadniają wykluczenie jej od dziedziczenia. Do czynów niegodziwych stanowiących podstawę stwierdzenia niegodności dziedziczenia należą czyny skierowane przeciwko spadkodawcy lub jego bliskim. Niegodziwe są również czyny naruszające swobodę rozrządzania majątkiem na wypadek śmierci lub wymierzone przeciwko dokonanym już rozrządzeniom.
Niegodność dziedziczenia rozumiemy więc, jako sankcję za działanie podjęte, w celu wpłynięcia na porządek dziedziczenia po zmarłym.
Przesłanki niegodności dziedziczenia.
Zgodnie z art. 928 Kodeksu cywilnego spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego, jeżeli:
1) Dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
2) Podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
3) Umyślnie ukrył lub zniszczył testament, podrobił lub przerobił testament spadkodawcy albo świadomie skorzystał z takiego testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.
Spadkobiercę uznanego za niegodnego traktuje się tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Skutkiem uznania osoby za niegodną dziedziczenia, może być wstąpienie w jego miejsce kolejnych spadkobierców np. jego dzieci.
Termin na złożenie pozwu o uznanie za niegodnego dziedziczenia.
Uznanie za niegodnego nie następuje z urzędu. O niegodności dziedziczenia orzeka sąd. Konieczne jest założenie w tym celu sprawy sądowej. Z żądaniem o stwierdzenie niegodności należy wystąpić:
1) W ciągu roku od dnia, w którym żądający stwierdzenia, dowiedział się o przyczynie niegodności;
2) Nie później niż w ciągu trzech lat od otwarcia spadku.
Sprawę sądową może wytoczyć każdy, kto ma w tym interes. Zdarza się, że w sprawach szczególnie na to zasługujących z pozwem występuje prokurator.
Opłata sądowa stanowi 5% wartości roszczenia. W przypadku pozwu o uznanie za niegodnego, stanowi ona wartość udziału w spadku osoby, której ustalenia niegodności żądamy.
Wpływ przebaczenia na niegodność dziedziczenia.
Spadkobiercy nie można uznać za niegodnego, jeżeli spadkodawca mu przebaczył. Przepisy nie wspominają o formie, w jakiej przebaczenie powinno nastąpić. Można więc przyjąć, że przebaczenia można dokonać w sposób dowolny, który jednak zamanifestuje jednoznacznie wolę spadkodawcy.
Blog